TDP

Türkiye Değişim Partisi

PROGRAMI

 

GİRİŞ 

Türkiye Değişim Partisi’nin İLKELERİ: 

Birinci ilkemiz, “konuşma-yap”, 

İkinci ilkemiz, “sorun çıkarma-çöz” 

Üçüncü ilkemiz, 

SORUN ÇÖZMEK İÇİN 

Ya bir yol bul 

Yol yoksa bir yol aç

Hiçbirini yapamıyorsan, yoldan çekil, yapan gelsin 

BİZ YAPARIZ 

FİKRİMİZ, ENERJİMİZ, TECRÜBEMİZ, KADROMUZ VAR 

BİZ ÇÖZERİZ

BENLİĞİMİZİ AŞAN VATAN VE MİLLET SEVGİMİZ, HERKESİ KUCAKLAYAN ŞEFKATİMİZ, KİMSENİN CESARET EDEMEYECEĞİ MİLLET İÇİN CESUR PROJELERİMİZ VAR 

TÜRKİYE’Yİ VE MİLLETİN KÖTÜ TALİHİNİ DEĞİŞTİRMEYE 

G     E     L     İ     Y     O    R      U     Z

 

SUNUŞ 

“Yeni Türkiye’ye Ulaşmanın Yol Haritası” “ÇARE-Politikalar” metni Türkiye Değişim Partisinin hedefi olan Yeni Türkiye’ye ulaşmanın “yol haritasıdır”. 

Görgüsü, bilgisi ve birikimi her gün artan ülkemiz insanlarının hak ettiği yeni düzenin, yurttaşı olmaktan onur duyacağımız yarının Türkiye’sine ulaşmanın programıdır. 

Bu program, gelir ve refah dağılımı dengeli, sürdürülebilir kalkınma, rekabet gücü yüksek ve dünya ile bütünleşmiş bir ekonomi ile toplumsal dönüşümü ve demokratikleşmeyi beraberce ve bütüncül olarak sahiplenen Türkiye Değişim Partisi’nin yapacaklarını içerir. Bu anlamıyla da aynı zamanda Türkiye Değişim Partisi’nin topluma söz verişidir. 

Türkiye Değişim Partisi’nin, toplumun değişim talebine, karmaşıklaşan hayatın sorunlarına, tıkanmış siyasete, yeni bir dünyanın yarınlarına cevap üretme çabasının ürünü olan “ÇARE-İlkeler ve Tercihler” manifestosunun eylem planıdır. 

“ÇARE-Politikalar” dinamiktir, çünkü günün koşullarına uygun olarak, değişebilir, gelişebilir. Karmaşıklaşan yeni gündelik hayatın önümüze çıkaracağı sorunlara, tehditlere ve fırsatlara karşı “ÇARE-İlkeler ve Tercihler” ışığında değiştirilebilir. Bu program, sürdürülebilir bir anlayışla oluşturulmuş dinamik bir programdır. Dünyadaki ve ülkemizdeki gelişmeler ışığında ve tüm üyelerimizin katkılarıyla ve katılımcı bir anlayışla, her ihtiyaç duyulduğunda güncellenecektir. 

“ÇARE-Politikalar” aynı zamanda hem yerel hem evrensel olma iddiasını taşır. Çünkü örgütümüzün yerel sorunlarına ürettikleri yerel çözümler kadar ulusal sorunlarımıza ürettiği cevaplarla da evrensel sorunlara çözüm modelleri önerme iddiasını taşır. 

Eskimiş ve hantal yönetim mekanizmalarının tümünün yeniden yapılandırma politikalarıyla, siyasi yapıyı tam demokrasiye ulaştıracak siyasetin demokratikleştirilmesi politikalarıyla, yoksulların sayısını ve yoksulluğu artıran ekonomiyi sürdürülebilir kalkınma ve adil gelir dağılımına sahip ekonomiye çevirecek politikalarıyla bir bütündür. 

Her bir yurttaşımızın kendini ilgilendiren her türlü karara katılabildiği, denetleyebildiği, katılımcı demokrasinin bir yaşam biçimi haline dönüştüğü, demokratik toplum ve gönüllü yurttaşlık idealimize ulaşmanın yollarını ve politikalarını içerir. 

Ülkemizde daha huzurlu, daha gelişmiş, daha eşit, daha özgür, ötekisi olmayan, daha adil, hukuku ve medeniyeti özümsemiş, sevgiyi ve bilgiyi paylaşarak çoğaltan, varlığı ve bereketi zengin bir hayata ulaşabilmek için değiştirmemiz gereken her şey ve her alan için “değişim politikalarını” kapsar. Bu anlamda ilerici, değişimci ve rasyoneldir. 

“ÇARE-Politikaların” her bir maddesi üç sınır içinde tartışılabilir, değiştirilebilir. Tartışılmalı ve değiştirilmelidir de. Birinci sınır “ÇARE-İlkeler ve Tercihler” ile çelişmeyecek, ikinci sınır da ülkemiz için yararlı ve gerekli olacak, üçüncü sınırımız da bilime uygun ve rasyonel olacak. Bu üç ilke içinde, her bir yurttaşımızın ve üyemizin katkısı bizi ve bu politikalar manzumesini zenginleştireceğine inanıyoruz.

SİYASETİN YENİDEN YAPILANMASI POLİTİKALARI 

SİYASİ HAYATIN DEMOKRATİKLEŞTİRİLMESİ 

(Herşey en iyiye doğru değişecek)

1. Türkiye Değişim Partisine göre öncelikle, bütün siyasal eğilimlerin çalışmalarını eşit ve özgürce sürdürebilmeleri amacıyla siyasal hayatın demokratikleştirilmesi gereklidir. 
2. Toplumun bütün kesimlerinin görüş, düşünce ve isteklerini baskı altında kalmadan özgürce açıklayabilecekleri bir tartışma ortamı yaratılması için Dernekler Kanunu, Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu, Siyasî Partiler Kanunu, Seçim Kanunu gibi kanunlar acilen değiştirilecektir. 
3. Türkiye Değişim Partisi, siyasal Partileri, aktif yurttaşların ve örgütlü toplumun siyasal hayata katılımını sağlamanın temeli kabul eder. 
4. Toplumun tüm kesimlerini kucaklayan, özgürlükçü, insan odaklı, kısa ve öz, yeni ve demokratik bir anayasa siyasal ve toplumsal uzlaşma sağlanarak gerçekleştirilecektir. 
5. Yeni anayasa Meclis’teki tüm siyasi partiler, ülkedeki tüm kurum ve kuruluşlar ile sivil toplum kuruluşları temsilcilerinin katılımıyla ve tüm maddeleri üzerinde mutabakat sağlanarak hazırlanacaktır. 
6. Yeni Anayasa güçlendirilmiş parlamenter sistemi kuracaktır. 
7. Siyasi Partiler Kanununda, partileri tek tip model ve yapılara mahkûm eden kurallar kaldırılacak, örgütlenme ve işleyiş modeli partilerin kendi karar ve kurullarına bırakılacaktır. 
8. Milletin vekilini seçmenlerle buluşturmak için, Türkiye’de seçim bölgesi sayısı arttırılacak ve tercihli oy sistemine geçilecektir. 
9. Üyelik, kesin güvence altına alınarak, seçme ve seçilme hakkının özgürce kullanılması sağlanacaktır. 
10. Gençlerin ve kadınların siyasette daha aktif konumlara gelmesi, sorumluluk üstlenmesi, yönetim kademelerine etkin şekilde katılması sağlanacaktır. 
11. Katılımcı demokrasi anlayışıyla, politikaların oluşturulmasında ve uygulanmasında, her konuda ilgili sivil toplum kuruluşları ile görüş alışverişi yapılacaktır. 
12. Siyasetin gündemi, yurttaşların gündemiyle örtüşecektir. 
13. Milletvekillerinin, düşünce, ifade özgürlüğü ve hak ve demokrasi arayışı dışındaki eylemlerle ilgili dokunulmazlıkları kaldırılacaktır. 
14. Delege sisteminin tamamen kaldırılması her oylamanın tüm kayıtlı üyelerle yapılmasının yasalaşacaktır. 
15. Partiye üyelik dilekçelerinin ilçe seçim kurullarına verilmesini sağlayacak yasal düzenleme gerçekleştirilecektir. 
16. Siyasal Partilerin kurulması yürütme organının bir parçası olan İçişleri Bakanlığı’nın izniyle değil, tarafsız Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı’na verilen dilekçe ile olacaktır. 
17. Siyasal Partiler kurulurken ve yönetilirken alabildiğince özgür olacak, ülke hayrına üretim yapabilmesi için partilere müdahale edilmeyecektir. 
18. Siyasi partilere üyelik ve parti içi seçimler hâkim teminatına bağlanacaktır. 
19. Katılımcı demokrasi anlayışıyla, politikaların oluşturulmasında ve uygulanmasında, her konuda ilgili sivil toplum kuruluşları ile görüş alışverişi yapılacaktır. 
20. Türkiye Değişim Partisine göre, herkes düşüncesini (söz, yazı, resim ve diğer biçimlerde) her türlü iletişim araçları veya başka yollarla tek başına veya toplu olarak açıklama veya yayma özgürlüğüne sahiptir, bu konudaki engelleyici ve kısıtlayıcı tüm kanunlar, ilgili kanun maddeleri yeniden düzenlenecektir. 
21. Düşünce özgürlüğü, düşüncenin açıklanması, yayılması, örgütlenmesini ve savunulmasını da içerir. Düşüncenin açıklanması, her türlü araç, gereç ve yöntemlerle yayılması, örgütlenmesi, savunulması herkes (özel ve tüzel kişiler) için serbest olacaktır. 
22. Düşünce özgürlüğüne; şiddeti amaçlamadığı ve terör ile ilişkili olmadığı, başkalarının kişilik haklarına saldırıda bulunmadığı, yargılamaya müdahale etmediği, sürece sınır konulamaz, konulmayacaktır.
23. Kriz dönemlerinde (olağanüstü yönetimlerde), açık ve yakın bir tehlikenin varlığı durumunda, milli güvenlik, kamu düzeni, genel sağlığın korunması amacıyla, demokratik hukuk devletinin gerekli kıldığı ölçüde, düşüncenin açıklanması ve örgütlenmesi yasa ile evrensel hukuk ilkeleri göz önüne alınarak ve çok özenli bir biçimde sınırlanabilecektir. 
24. Yakın ve açık tehlikenin varlığına yargı makamı karar verir. Mahkeme kararını verirken yürütmeye ve yürütmeye bağlı organların etkisinde olmayacaktır. 
25. Türkiye Değişim Partisi’nde dernek kurma özgürlüğü önündeki tüm sınırlamalar kaldırılacaktır. Terörü ve şiddeti onaylamayan, dini istismar etmeyen ve genel ahlaka aykırı olmayan her dernek serbestçe kurulabilecektir. 
26. Dernek, bildirimle kurulur ve bildirimle birlikte faaliyete başlar. Dernek bildirimleri de yürütmeye bağlı organlara değil tarafsız Cumhuriyet Savcılıklarına yapılacaktır. 
27. Dernekler yasalar karşısında özel kişiler gibi işlem görecektir. 
28. Toplantı ve gösteri yürüyüşleri izne bağlı olmayacaktır. Sadece güvenlik güçlerine güzergâh bilgisi verilmesi yeterli olacaktır. 
29. Din eğitimi verilmesi için Diyanet İşleri ve Millî Eğitim Bakanlığı’nın birlikte karar vereceği dernekler kurulabilecektir. 

YENİ BİR SEÇİM KANUNU 

30. Türkiye Değişim Partisi, siyasi istikrarın, sayılarla değil toplumun içindeki farklı siyasi taleplerin yönetenlerce dikkate alınması ve uzlaşma anlayışından üreyeceğini kabul eder. 
31. Seçim Kanunu’nda gerekli değişiklikler yapılarak seçim barajı düşürülecek ve temsil adaleti sağlanacaktır. 
32. Genel ve yerel seçimler beş yılda bir yapılacaktır. Genel seçimler ile yerel seçimler arasında iki yıl olacak, her bir seçimde diğer seçimin seçilmişlerinden eksiklikler ve boşalmış siyasi görevler için de ara seçim yapılacaktır. 
33. Belediye Başkanlığı herhangi bir şekilde boşalınca, meclis içinden birinin seçilmesi doğru değildir. Çünkü halkın iradesi o yönde belirmemiştir. Tam demokrasi için boşalmadan itibaren kırkbeş gün içinde yeni seçim yapılması için gereken yasal düzenleme hayata geçirilecektir. 
34. Seçim harcamaları denetleyen özel düzenlemeler getirilecektir. 
35. Seçmenin adaylar arasında tercih yapması sağlanacaktır. 
36. Seçimlerde elektronik oy kullanmanın düzenlemeleri acilen yapılacaktır

DEVLETİN VE YÖNETİMİN YENİDEN YAPILANMASI 

DEVLETTE YAPISAL DEĞİŞİM 

37. Türkiye Değişim Partisi ülkemiz insanlarının değişim özlemi içinde yaşadığına inanmaktadır. Özlemi duyulan, ekonomi ve siyaset de dâhil olmak üzere devletin kendini yenilemesidir. 
38. Otoriter, emredici devlet Türkiye’nin değişimden kaynaklanan çağdaş sorunlarını anlayamamış, insanımızın çağdaş istek ve beklentileri askıda kalmış, devlet tıkanma noktasına gelmiştir. 
39. İnsanımız otoriter devletten, demokratik devlete geçerek siyasi demokrasiyi tamamlamak, inandığını yaşamak ve refahtan daha çok pay almak ve özgür, güven içinde bir yurttaş olmak istemektedir. Bunu gerçekleştireceğiz. 
40. “Devlette yapısal değişim” olarak adlandırdığımız dönüşüm programı kalkınmayı sağlayıcı, bürokrasiyi azaltıcı, demokratikleşmeyi gerçekleştirici, devleti küçülterek etkin kılıcı, özgürlüklerin ve insan haklarının yaşanabileceği ortamı sağlayıcı olacaktır. 
41. Dönüşüm programı devleti baştan yorumlayarak, devletinin emrinde insan yerine, insanına hizmet anlayışı için örgütlenmiş etkin devleti ortaya koyacaktır. 
42. Devlet ilke olarak sanayiden, ticaretten ve üretimden aktif olmayacak, ancak stratejik projeler, öncelikli yatırımlar ve bölgesel kalkınma programları için kamu-özel sektör işbirliği kurumsallaştırılacak ve çeşitlendirilecektir. Devlet bu alanlarda her zaman öncü rolünü üstlenecektir. 
43. Devlet, dönüşüm programı kapsamında ekonomi politikalarında Refah 2.0 yaklaşımını benimseyecek ve 21. yüzyılın etkin refah devletini gerçekleştirilecek tüm önlemleri alacak ve vatandaşları için sosyal devlet ilkesini sürekli güçlendirecektir. 
44. Devlet dönüşüm programı sonucunda ekonomide sosyal piyasa ekonomisini uygulayan, maddi plandaki aşırılıkları sosyal politikalarla dengeleyen, siyasette sivil toplumcu, örgütlenmede ise demokratik yapıya sahip olacaktır. 
45. Ortaya konulan dönüşüm programı her safhada tartışılarak ve toplumsal uzlaşma yaratılarak geliştirilecektir ve nihai hedefe kadar sürdürülecektir. 
46. Kamu yönetim yapısı yeniden düzenlenecek, işlevsiz yapılanmalar ortadan kaldırılarak karmaşaya son verilecektir. 
47. Merkeziyetçilik ve bürokrasi azaltılacak; kamu yönetiminde nitelik ve kalite artışı sağlanacak; devlet, insanına hizmet eden bir yapılanmaya dönüşecektir. 
48. Merkez ve yerel yönetimler arasındaki idari ve mali yetkiler yeniden düzenlenecektir. 
49. Merkezi yönetimin denetimi ve koordinasyonu altında yerel yönetimlerin yetki ve sorumlulukları arttırılacaktır. 
50. Katılımcı demokrasi ve yerinden yönetim ilkeleri doğrultusunda kapsamlı bir yerel yönetimler reformu yapılacaktır 
51. Yapısal değişimin hedefleri: 

Karar verme gücünün yerel yönetimlere doğru kaydırılması ve merkeziyetçiliğin azaltılması,

Bürokrasinin azaltılması; 

Yürütme, yasama ve yargının özgürleşerek, kendi işlerine dönmesi ve birbirinin alanına asla müdahale etmemesi; 

Kamu yönetiminin yeniden düzenlenerek nitelik ve kalite artışı sağlanması 

Partizanlığın tamamen yok edilmesi; 

Bütün kamu görevlilerinin yaptıkları işlemlerin sonuçlarından sorumlu ve hesap verebilir olması;

Yönetimde ve kamu hizmetlerinde kalitenin arttırılması; 

Devleti çağdaşlaştıran, devleti insanına hizmet eden bir devlet yapılanmasına dönüşmesi;

Devletin sürekli bir değişim ve reform sürecine girmesi olacaktır.

52. Var olan devlet yapılanması “yatay küçülme politikalarıyla”: 

Bakanlıklara bağlı kuruluşlar, birimler ve Genel Müdürlükler birleştirilerek ve bazıları da yerel yönetimlere devredilerek azaltılacak; 

Eğitimi lise ve altında olan memurlar “Memur Geliştirme Programıyla” 5 yıl içinde mesleki eğitimden geçirilerek kalifiye hale getirilecektir. 

53. Var olan devlet yapılanması “dikey küçülme politikalarıyla”: 

Kademe sayısı azaltılarak karar ve işlemlerde çabukluk kazandırılacak; 

Bazı kademelerdeki işlemler yerel yönetimlere kaydırılarak azaltılacak; 

Kamu çalışanlarının sendikal mevzuatı yeniden düzenlenecek ve ILO standartlarına uyumu sağlanacaktır. 

54. Yasama, yargı ve yürütmenin birbirinden ayrılması ve yasamanın etkin çalışması için Siyasi Partiler yasasından TBMM iç tüzük ve çalışma usullerine kadar tüm sistem gözden geçirilecektir. 
55. Türkiye Değişim Partisi cumhuriyetimizin ve demokrasimizin sahipsiz olmadığına, fakat kurumlar arası yetki ve sorumluluk tanımlarının yeni bir toplumsal ve siyasi mutabakatla ele alınması gerektiğine inanmaktadır. 
56. Cumhurbaşkanı 5 yıl için, TBMM tarafından seçilecek, (nn fazla iki kez) Cumhurbaşkanlığı sona erdikten sonra siyasete dönemeyeceklerine yönelik düzenleme yapılacaktır. 
57. Bakanlıklar, devlet ve toplumda öngörülen değişim ve dönüşümün gereklerine göre yeniden düzenlenecektir. 

ETKİN DEVLET 

58. Kamu yönetiminden beklenen, hızlı, kararlı ve eşit bir şekilde vatandaşa hizmet götürmektir, vatandaşın huzur ve refah içerisinde, birlikte ve mutlu bir şekilde yaşamasını temin etmektir. 
59. Bunları yapabilmesi için, doğru bir örgütlenme yapısına, kaynakları verimli kullanma becerisine ve vatandaşlar arasında ayrımcılık yapmaksızın hizmet verebilecek ahlaki anlayışa sahip olması gerekir. 
60. Hızlı, verimli ve eşitlikçi bir kamu yönetimi için, teknolojik imkânlar sonuna kadar kullanılarak bürokrasinin sebep olacağı hantallık giderilecektir. Kamuda atamalar ve yükselme sadece performans ve liyakat esaslarına dayanacaktır. Mülakat gibi haksız ve kayırmacı yöntem kaldırılacaktır. 
61. Kamu personel rejimi insan kaynakları yönetimi anlayışı ile şekillendirilerek, görev tanımları yapılarak, liyakat anlayışıyla doğru işe doğru çalışan verilmesi sağlanacaktır. 
62. Kamu görevlileri açısından ücret ve statü farklılıkları insan kaynakları yönetimi çerçevesinde düzenlenecek, kamu görevine giriş ve yükselme ve hizmet içi eğitimlerle personel nitelik açısından desteklenecektir. 
63. Vatandaşın kamu yönetiminin eylem ve işlemlerinden bilgi sahibi olabilmesi sağlanarak, katılımcı demokrasi ilkesi paralelinde idari tasarrufların sonuçlarının takibi ve karar alma süreçleri bakımından etkin kılınması sağlanacaktır.
64. Memurlarda ve kamu çalışanlarında eşit işe eşit ücret uygulaması geri dönülemez şekilde uygulanacaktır. 

MERKEZİ YÖNETİM 

65. Merkezi yönetim aşağıdaki alanlardan sorumlu olacaktır: 

Adalet, güvenlik, savunma ve dış işlerinin yürütülmesi, 

Piyasa ekonomisi kuralları içinde rekabetin sağlanması, 

Para sisteminin sürdürülmesi, 

Sosyal güvenlik sisteminin güçlendirilmesi,

Eğitim ve sağlık alanında genel politika hedeflerinin sağlanması. 

66. Merkezi yönetim küçültülecek, standart koyan, politika üreten, dünyadaki gelişmeleri takip edip yerel yönetimlere aktaran, hukuka uygunluk denetimi yapan bir yapıya kavuşacaktır. 
67. Merkezi yönetimin hizmet felsefesi “vatandaşın hizmetinde devlet” olacaktır. 
68. Üretim ve yatırım yapanlara yardımcı olacak, “tek proje ofisleri” ile işyeri kurmak için gerekli bürokratik işlemler azaltılacak ve hızlandırılacaktır. 
69. Vatandaşın beyanı esas alınacaktır. 
70. Devlet yaptığı gelecek projeksiyonları ve master planlar ile bütün toplumun ve vatandaşın refaha ulaşmasına yardımcı olacaktır. Dünyadaki teknolojik gelişmeler yakından takip edilip kamuoyuyla paylaşılacaktır. 
71. Üretim artışı, istihdam ve refah, sosyal piyasa ekonomisi devlet anlayışımızın öncelikli ilkesi i olacaktır. 
72. Kamu yönetiminin işleyişinde demokrasi sağlanacaktır. Kamu yönetiminin her türlü işlem ve düzenlemesinde, izleyeceği yol ve yöntemlerin neler olacağını gösteren temel nitelikte bir yasa çıkartılacaktır. Bu yasada, yönetimin işlem ve kararlarına ilgili toplum kesimlerinin katkı ve katılımını sağlayacak düzenlemeler yer alacak, her yurttaş devletin ve yönetim birimlerinin karar süreçlerinden ve ölçütlerinden bilgilenmek hakkına sahip olacaktır.

YEREL YÖNETİM 

73. Ülkemizde yerel yönetimler vatandaşın yönetime katılacağı yolları kapalı tutan, merkezi yönetimin taşeronluğunu yapan şubeler olarak görülmektedir. 
74. Türkiye Değişim Partisi, yerel yönetimleri vatandaş ile devlet arasındaki iletişimsizliği ve güvensizliği ortadan kaldıran, yönetim-vatandaş arasında sağlıklı ve istikrarlı ilişki üreten, vatandaşın kendisini ilgilendiren kararlara katılabildiği, yönetişim ilkesinin hayat bulduğu alanlar olarak görür. 
75. Yerel yönetimler reformu, ülkenin yönetim ve toprak bütünlüğüne dayalı üniter devlet yapısını esas alacaktır. 
76. Coğrafi tanımlar ile yapılmış il, ilçe ve mahalle tanım ve sınırları nüfus büyüklüğü esas alınarak yeniden düzenlenecektir. 
77. Türkiye’deki bütün yerleşim birimlerinde oturanların demokratik seçimlerle oluşturdukları yerel yönetim meclisleri, kendi sorunları, ihtiyaçları ve imkânları hakkında, kendi sınırları içinde geçerli, bir üst makam tarafından onay gerektirmeyecek ve bozulamayacak, Anayasaya, yasalara ve üst meclis kararlarına uygun kararları alabileceklerdir. 
78. Hiçbir yerel hizmetin yürütülmesinde birden fazla sorumlu yönetim birimi olmayacaktır. Her yerel yönetim birimi kendi sınırları içindeki hizmetlerin tek yetkili ve sorumlu birimi olacaktır. 
79. Yerel yönetimler sorumlu oldukları hizmetler konusunda kesin karar alma, proje yapma, kaynak tahsis etme, teşkilat kurma, personel istihdam etme yetkilerine sahip olacaklardır. 
80. Halen, mahalli ve müşterek nitelikli görev ve hizmet yürüten merkezi idarenin taşra teşkilatları, tüm personel, araç-gereç ve binaları ile birlikte yerel yönetimlere devredilecektir. 
81. Yerel yönetimler yönetim sorumluluğu ve/veya sermaye çokluğu kendilerine ait ticarî ve sınaî şirketler kuramayacaklardır. 
82. Yerel Yönetimler Bakanlığı kurulacaktır. Yerel yönetimlerin tek amiri bu Bakanlık olacaktır. 
83. Belediye zabıtalarının daha etkin görev yapabilmesi için her mahalle veya birkaç mahalleye zabıta karakolları kurulacaktır 
84. Genel hükumet, yıllık gelirlerinin bir kısmını, nüfusları oranında otomatik olarak yerel yönetimlere aktaracaktır. 
85. Kışın nüfusu az, yazın nüfusları artan belediyelere yeni kaynak yaratma yetkileri verilecek, merkezi yönetimce ayrıca yardımda bulunulacaktır. 
86. Belediye meclisleri kaldırılacak, muhtarlar çok etkin hale getirilerek her ilçenin belediye meclis üyesi muhtarlardan meydana gelecektir. 
87. Türkiye’deki bütün şehirler, Büyük şehir statüsüne kavuşturulacak, İl genel meclisleri kaldırılacak, yerine muhtarlardan oluşan yeni belediye meclisi oluşacaktır. 

MUHTARLIKLAR 

88. Türkiye Değişim Partisi muhtarlıkların demokrasinin halka en yakın uç beyleri olduğuna inanır. 
89. Türkiye Değişim Partisi, muhtarları yerel sorunların tespitinin ve ilk müdahalesinin yapılacağı odaklar olarak tanımlar. 

 

90. Türkiye Değişim Partisi, muhtarları toplumsal dayanışmanın ve toplumsal dönüşümün ilk durakları olarak görür. 
91. Muhtarlık alan tanımlamaları nüfus büyüklüklerine göre yeniden yapılacak, kentlerde ve büyükşehirlerde her 5000 nüfus bir mahalle ve muhtarlık olarak tanımlanacaktır. 
92. Sosyal politikaların uygulanmasında sosyal yardımların dağıtımında ilk yetkili ve sorumlular muhtarlar ve azalar olacak şekilde yasal düzenleme yapılacaktır.

YARGININ YENİDEN YAPILANMASI POLİTİKALARI 

İLKELER 

“Tam Bağımsız ve tarafsız yargı TEK CELSEDE ADALET” 

93. Türkiye Değişim Partisi’ne göre, kanun devleti aşamaları geride kalmış evrensel hukuk ilkeleri ve hukukun üstünlüğünün yaşandığı bir döneme girilmiştir. 
94. Bu kadar yoğun bir değişim geçiren birey ve topluma, yıllar öncesinin toplumunun değerlerini esas alan kanunlar ve kurumsal adalet yapısıyla cevap vermeye çalışmak, başarısızlığı ve tıkanmayı getirmiştir. 
95. Çeşitli kanunlarda yapılan kısmi düzenlemeler, adalet sisteminin bütünlüğünü büsbütün bozmuş, mekanizma işlemez hale gelmiştir. Değişmeyen kanunlar, değişen toplumun sosyal dokusu ile uyumsuzluğa düşmüş, adalet hizmeti verilemez hale gelmiştir. 
96. Türkiye Değişim Partisi’ne göre, demokrasilerde, mağdurun en son sığınağı adalettir. Türkiye Değişim Partisi’ ne göre en önemli husus, davaların bir an önce bitirilmesidir. Geç gelen adalet, adalet değildir. Var olan yapı vatandaşın hak arama yollarını kapatmaktadır. 
97. Ekonomik, sosyal ve kültürel hayatın geldiği karmaşıklığa,yeni ilişki ve alışveriş yöntemlerine uygun hukuki düzenlemeler acilen yapılacaktır. 
98. Toplumda adaletin sağlanması, hukukun üstünlüğüne olan inancın yerleşmesi, herkesin hak arama olanaklarından eşit olarak yararlanabilmesi amacıyla, yargı açıklık, demokratiklik ve çabukluk ilkelerine uygun biçimde yeniden yapılandırılacaktır. 
99. Yargılama işleyişi yeniden düzenlenecek, savcılık öncesi ifade alma yetkisi emniyet güçlerinden alınacak, Adalet yüksekokulu veya hukuk fakültesi mezunu, tek görevi hakkaniyetle ifade almak olan adli görevli kolluk kuvvetine verilecektir. Bu adli kolluk kuvvveti, her türlü araştırma, soruşturma ve dosyalama hizmetlerini, zanlıları ziyaret dahil, ifadeleri belgeleri yerinde temin edecek, dosya tamamlanmış olarak Savcılığa teslim edilecektir. Savcılık incelemelerinde, eksiklikleri kendi soruşturması ile tamamlayacak, dosya tam hazır vaziyette mahkemeye intikal ettirilecektir. 
100. Arabuluculuk kurumu, hukukun üstünlüğü ve dezavantajlı tarafın haklarının korunması anlayışıyla yeniden yapılandırılacaktır. 
101. Dinleme, gözetleme gibi özel hayata müdahale sayılabilecek uygulamalarda istismara izin vermeyecek şekilde, kişilik hakları lehine düzenlemeler yapılacaktır. 
102. Yargısız infaz önlenecektir. Tutukluluk süresinde AİHM ve AB normlarına uyulması sağlanacak, tutukluğun istinai olmasına yönelik açık düzenleme yapılacaktır. 
103. Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu (HSYK), yargı bağımsızlığı esasına göre Hâkimler Kurulu ve Savcılar Kurulu şeklinde iki ayrı Kurul olarak yeniden ihdas edilecektir. 
104. Mahkeme başladığında, ara verilmeksizin kaç gün ne kadar süre sürecekse tek celsede tamamlanacaktır

 

POLİTİKALAR 

 

“Tek celsede adalet” 

105. Türkiye Değişim Partisi iktidarında, savcı ve avukatlar mahkemelerde eşit işlem görecek, kürsüde sadece hâkim bulunacak, hâkim karşısında eşit düzeyde avukat ve savcı konuşlanacaktır. 
106. Yargı mevzuatı anlaşılabilir biçimde, yalın, çelişkileri giderilmiş ve madde sayısı azaltılmış olarak yeniden düzenlenecektir. 
107. Yargı mevzuatı bilişim, iletişim ve internet gibi yeni hayat ve ilişki alanlarını kapsar biçimde yeniden düzenlenecektir. 
108. Toplum ve hayatın sürekli değişimine ayak uydurmak ve gerekli yasal düzenlemeleri yapabilmek amacıyla TBMM Adalet Komisyonunun olanak ve kadroları artırılarak devamlı bir çalışma içinde olmaları sağlanacaktır.. Adalet komisyonu kendi tespit ettiği ve kendisine başvurulan yanlış yasal uygulamaları ya da ihtiyaç duyulan yeni yasal düzenlemeleri taslak olarak hazırlamaya ve Meclis Başkanlığına sunmaya yetkilidir. 
109. Yargılama usulüne ilişkin işlemler, taraflarca önceden yapılacak, bütün belge ve deliller önceden toplanacak, karar tek celsede verilecektir.. Duruşmalarda, tarafların bütün belge ve delilleri değerlendirilecek ve, yargılamanın süratle sonuca ulaşması sağlanacaktır. 
110. Çok çeşitli isimlerle kafa karışıklığına sebep olan mahkemeler yeniden düzenlenerek ihtisas mahkemeleri kurulacaktır. 
111. Türkiye Değişim Partisi’nde halkı genel olarak ilgilendiren konularda özel kuruluş biçimleri ve karar alma yetkileri olan (tüketiciyi, çevreyi vb. korumaya yönelik) kurullar oluşturulacaktır.. Avukatların yetki ve sorumlulukları artırılacaktır. Avukatlarla savcılar iddia ve savunma makamı olarak oturma biçimleri dahil eşitlenecektir. İddia ve savunma makamının yetkileri eşitlenecektir. 
112. Avukatlara, duruşma öncesi tanık dinleme, bilirkişi ve adlî tıp incelemesi yaptırma, ihtar ve tebligat gönderme, resmî ve özel yerlerden davalarla ilgili olarak her tür belge ve kayıtlar getirtebilme ve inceleyebilme yetkisi verilecektir.İddia makamının soruşturma yetkisine eşit, savunma makamı da her türlü çalışmaları yapabilecektir. 
113. Yoksulların yargılama giderlerinin karşılanabildiği yeni bir adlî yardım düzeni kurulacaktır. 
114. Aile ve ev kutsaldır. icra hukukunda evde haciz yapma ya da yeddiemin uygulaması kaldırılacaktır. 
115. Kesinleşmiş mahkeme kararı olmadan haciz işlemi yapılmayacaktır.

EKONOMİNİN YENİDEN YAPILANMASI POLİTİKALARI 

1. 
   HEDEFLER VE İLKELER 

 

Üretim desteklenecek, emek korunacaktır. 

Türkiye, dünyanın üretim liderlerinden birisi olacaktır. 

“Kaynak kullanımında verimlilik, bölüşümde adalet” 

Temel Hedefler 

Türkiye Değişim Partisi ekonomik kalkınmayı; bütün vatandaşların refah seviyesinin ve yaşam kalitesinin yükseltilmesi, toplumsal barışın sağlanması ve Türkiye’yi dönüştürerek uygar dünyanın saygın bir üyesi haline getirme hedefi ile tanımlar. Ekonomik kalkınma programımız sadece büyüme rakamına bağlı değildir; hedefimiz yaşam kalitesi yüksek, mutlu bir toplum yaratmaktır. 

Ekonomide birinci ve vazgeçilmez hedefimiz işsizliği ve yoksulluğu en aza indirmek, varlığı ve bereketi çoğaltmak, ülkemizi zenginleştirmek, gelir dağılımında adaleti sağlayarak mutlu bir toplum yaratmaktır. 

Programımızın amacı, 

Üretim temelinde zenginleştiren, 

Her yurttaşa iş hakkı veren, 

Geliri adaletli paylaştıran, 

Ülkemizi küresel rekabette daha güçlü hale getiren, 

Üretime katan ve böylelikle bölgesel farklılıkları azaltan, 

Çevreyi ve doğayı koruyan, 

Kaynakları verimli kullanan, 

Özel sektörü canlı ve diri tutarken, adil rekabeti koruyan, 

Krizlere dayanıklı, istikrarlı, sürdürülebilir kalkınmayı destekleyen bir finansal altyapıya sahip, 

Kamu-özel işbirliğininin kurumsallaştığı ve çeşitlendiği, 

İşçi ve işverenin taraf değil ortak olduğu ve üretimi elbirliği ile hakça sürdürebildikleri, 

İnsan hayatı ve mutluluğu ile toplumun ve çocuklarımızın geleceğini en öne koyan 

Refah 2.0 anlayışıyla yeni bir ekonomik model kurmaktır. 

Bu amacı gerçekleştirmek için; 

116. Yüksek ve istikrarlı büyümeye yönelik olarak özel sektör öncülüğünde dışa açık ve rekabetçi üretim yapısı geliştirilecek, stratejik proje ve yatırımlar için kamu-özel sektör işbirliği artırılacaktır. 
117. Ekonomik ve Sosyal Konsey, ilgili bütün sivil toplum kuruluşlarının katılımıyla, AB normlarına uygun hale getirilecektir. Ekonomi ile ilgili kararların ve projelerin hazırlanmasında, Ekonomik ve Sosyal Konsey daha aktif görev üstlenecektir. 
118. Ekonomide devlet, hem sosyal devlet ilkesinin gereklerini etkin olarak yerine getirecek hem de esas olarak sosyal piyasa ekonomisinin daha iyi işlemesi için düzenleyici ve denetleyici rol üstlenecektir. 
119. Şirketlerimizin ve kurumlarımızın açık inovasyondan en üst düzeyde yararlanmalarını sağlayacak ve tüm ar-ge ve ür-ge çalışmaları etkin şekilde desteklenecektir. 
120. Özel sektör temel aktör olacaktır. Özel sektörün talepleri değerlendirilecek, kalkınma ve ekonomik büyüme hedefleriyle uyumlaştırılacak ve özel girişimcilik desteklenmeye devam edilecektir. 
121. Sürdürülebilir ekonomik büyüme ve toplumsal gelişme için stratejik, iyi tasarlanmış ve doğru yönlendirilmiş kamu harcamaları artırılacaktır. 
122. Piyasanın tam rekabet koşullarına doğru dönüşmesine yönelik çalışmalar derinleştirilecek, rekabet mevzuatı uluslararası normlara uygun bir şekilde yeniden düzenlenecektir. 
123. Kadınlarımızın işgücüne katılımı teşvik edilecek ve ücret farklılıkları ortadan kaldırılacaktır. 
124. OECD ilkeleri dikkate alınarak, adil ve sürdürülebilir vergi sistemi kurulacak, dolaylı vergilerin vergi gelirleri içindeki payı azaltılacak, vergiler sadeleştirilecek, geçici vergi uygulamasına son verilecektir. 
125. Bilgi toplumunun gereklerine uygun, yenilikçi insan gücünün oluşması sağlanacak, dijital topluma geçiş süreci hızlandırılacaktır. 
126. Bölgesel ve sosyal farklılıkları azaltmak, stratejik sektörlerde güçlenmek, yeni teknolojilere dayalı yatırımları çoğaltmak, tarım ve hayvancılığı geliştirmek amacıyla kamu-özel sektör iş ortaklığı modeli uygulanacaktır. 
127. Bölgesel değer zinciri ilişkileri çerçevesinde, yenilikçi ve yüksek katma değerli küme oluşumları teşvik edilecek, mevcut kümelerdeki işletmeler arası iş birlikleri artırılacak, kümelerin uluslararası piyasalarla bütünleşmeleri güçlendirilecek destekler sağlanacaktır. 
128. Bölgelerin rekabet edebilirlikleri ile iş ve yatırım ortamının mukayeseli olarak analiz edilmesine yönelik kurumsal ve insan kaynağı altyapısı geliştirilecektir. 
129. Ülkemize gelen yabancı sermayede, sabit yatırımların payının artması ve orta vadede kısa vadeli sermaye hareketlerinden belirgin şekilde daha fazla olması hedeflenecektir. 
130. Her sektörde tekelleşmeyi önlemek için tedbirler alınacaktır. 
131. Etkin düzenleme ve denetleme mekanizmaları ile yolsuzluğun bitirilmesini ve kaynakların en verimli yatırımlara gitmesini sağlayacak piyasa düzeni kurulacaktır. 
132. Eğitim ve öğretim imkânlarına erişim bütün vatandaşlara fırsat eşitliği ilkesi doğrultusunda sağlanacak ve eğitimde yüksek kalite yurt çapında tek ve üstün standart halinde sunulacak ve eğitim parasız hale getirilecektir. 
133. Sağlıkta kamu ve özel sektörün beraber hizmet verdiği, ancak yüksek sağlık hizmetleri kalitesinin bir standart olduğu sağlık sistemi oluşturulacak ve sağlık hizmetleri parasız hale getirilecektir. 
134. Tarımda, üretimde planlamayı en üst düzeye çıkarmayı, sivil toplum kuruluşlarını, sanayi, ticaret, ziraat odaları ve diğer tüm oda ve kurumların kendi alanlarında planlamaya önderlik etmeleri sağlanacaktır. 

Temel İlkeler 

135. Türkiye Değişim Partisi piyasa ekonomisinin düzenleme ve denetlemeler ile istenen sonuçları vereceğine inanır, 
136. Türkiye Değişim Partisi piyasa ekonomisi ilkeleri içinde, kamunun kısa, orta ve uzun vadeli stratejileri ile ülke ekonomisinin ve sektörlerin yön bulacağı esasına inanır. 
137. Küresel rekabet ve kalkınmada insan sermayesinin, en az fiziki sermaye kadar önemli olduğuna inanarak insan sermayesinin gelişimine öncelik verir. 
138. Lider ülkeler sınıfına girmenin ulusal teknolojik gelişimi sağlayarak mümkün olduğu ilkesine inanarak, araştırma ve geliştirme faaliyetlerine büyük yatırım yapılacak düzenlemeleri hayata geçirir. 
139. Özel sektör ve girişimciliğin önündeki engellerin kaldırılarak, ülkede yatırım yapma getirilerini arttırmanın ekonomik büyümenin en önemli kaynağı olduğuna inanır. 
140. Hukukun üstünlüğü ve hesap verilebilirlik ilkelerini bütün ekonomik aktörler için ayrım gözetmeksizin geçerli kılar. 
141. Bugün ülkemizde eşit ve rekabetçi bir piyasa sistemi oluşturmanın önündeki en önemli engellerden birisinin kayıt dışı ekonomik faaliyetler olduğunun bilinci ile ekonominin kayıt içinde faaliyet göstermesi için gerekli düzenlemeleri tavizsiz ve kararlılıkla yapar. 
142. Bugün ülkemizde yatırım ve girişimleri destekleyecek üç temel unsurun; 

Uygun makro ekonomik ortamın sağlanması ve uzun vadeli ucuz yatırım kredilerine rahat erişim imkânı, 

Fiziki alt yapı ile işletme ve üretimin ihtiyaç duyduğu bilgi ve hünerlere sahip ara ve yönetici elemana rahat erişim imkânı, 

Rekabet ortamının yaratılması ve bu ortamın yaratılabilmesi için efektif, bütün girişimciler için eşit çalışan ve güven uyandıran bir piyasa düzenleme ve denetleme mekanizmasının gereğini kabul eder. 

143. Küresel rekabetin gereğine inanarak, bu rekabetten kaçınmayı değil bu rekabette kazanmayı hedefler. 
144. Küresel rekabete dev ölçekli yerel firmalar ve KOBİ’lerin kümelenmesi ile girilebileceğine inanır ve bu yönde düzenlemeler, teşvikler ve stratejiler geliştirir. 
145. Bugün ülkemizde küçük ve orta ölçekli girişimlerin, istihdam yaratmanın motoru olduğunu kabul eder; KOBİ’lerin düşük verimlilik ve diğer eksiklerinin giderilmesi yönünde geliştirme faaliyetlerinde kamunun devrede olması gereğine inanır. 
146. Bölgesel eşitsizlikleri gidermede kırsal kalkınma ve gelişme dinamiği gösteren yerel ekonomilerin güçlendirilmesini ve bu alanda kamunun öncü rolünü kabul eder. 
147. Dış borcun yatırımlar için kullanılmasını hedefler; spekülatif amaçlı dış sermayenin denetleme ve düzenlemeler ile yıkıcı etkilerine engel olur. 
148. Dış talep ve ihracata verilen önem kadar, iç talebin de canlı tutulması gereğine inanır. 
149. Ülke kaynaklarının kullanımı açısından kamu ve özel sektör birbiri ile rakip değil, ortak olmalıdırlar. Bu nedenle ekonomi politikamız açısından kamu-özel sektör işbirliği esastır. 
150. Bu çerçevede ortak yarara dönük yatırımların gerçekleştirilmesi anlamında kamu-özel sektör işbirliği uygulamaları hayata geçirilecek, devlet, bu işbirliğinde düzenleyici ve denetleyici bir fonksiyon ifa ederken yeri geldiğinde öncü, yeri geldiğinde ortak olabilir. 
151. Gerek ekonomik kararlarda gerekse stratejilerin oluşumunda bütün ilgili sivil toplum örgütleri, sendikalar ve odalar ile tam bir işbirliği halinde olmayı kamu-özel sektör iş birliğinin vazgeçilmez gereği kabul eder. 
152. Bütün kamu kurumlarının, eşgüdüm halinde çalışmasını ve ortak amacın fiyat ve istihdam istikrarını sağlamak, üretimi ve rekabetçiliği artırmak ve sürdürmek olduğuna inanır.

 

KALKINMA PLANI- GENEL POLİTİKALAR 

Stratejik Planlar 

153. Türkiye Değişim Partisi ülkemizin küresel rekabete gireceği alanların ve sektörlerin, ülke ve bölge avantajları gözetilerek belirlenmesi amacı ile kısa, orta ve uzun vadeli stratejiler hazırlayacaktır. Bu stratejik planlar hem mevcut sektörlerimizin iyileştirilmesi için Parti planlarını, hem de küresel rekabete girilecek sektörlerde ölçek ekonomisi mantığı doğrultusunda alınacak önlemleri kapsar. 
154. Bu stratejilerin hazırlanmasında özel sektör temsilcileri, odalar, sendikalar, kamu kurum ve kuruluşları ile akademisyenler yer alacaktır. Stratejik planlar ilgili tarafların katılımı ile tam bir eşgüdüm içinde oluşturulacak, toplumsal öncelikleri ve ortak zenginleşme hedefini tanımlayacaktır. 
155. Bu stratejik planlar kamu için emredici, özel sektör için yol gösterici olacaktır. 
156. Teşvik programları, sektörel ve bölgesel olmak üzere mikro uygulamalar biçiminde hazırlanacak ve stratejik planlar ve ihtiyaçlar doğrultusunda oluşturulacaktır. 
157. Araştırma geliştirme (Ar Ge) ve teknoloji yatırımları ve yatırım teşvikleri de stratejik programların çizdiği yön ve ihtiyaçlar doğrultusunda belirlenecektir. 
158. İnsan sermayesinin gelişimi ve bilgi toplumuna dönüşümde öncelikler stratejik planlarda yer alacaktır. 
159. Bölgesel eşitsizliklerin giderilmesinde kısa vadede kamu yatırımları devreye girecek, söz konusu yatırımlar için öncelik toplumsal fayda olacak ve özel sektör yatırımlarını teşvik edici bir bütünsellik içinde belirlenecektir. Geri kalmış bölgelerdeki kamu yatırımlarının bölgede iyileşme sağlaması ile birlikte kâr amaçlı özel sektör yatırımlarının devreye girmesi stratejik planlar doğrultusunda ve teşvik yöntemi ile sağlanacaktır.

Maliye ve Vergi Politikası 

160. Maliye politikalarının belirlenmesinde temel hedef istihdamı artırmak ve bunu sürdürülebilir kılmaktır. Temel hedefi vatandaşının yaşam seviyesinin yükseltilmesi ve mutluluğu olarak belirlenen kalkınma planımızda maliye politikalarının genişlemeci veya daraltıcı olacağı bu temel hedefe göre belirlenecektir. 
161. Gelir sahibi Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı adil ve eşit vergi mükellefi olmalıdır. 
162. Ülkemizde uzun yıllardır maliye politikalarında öncelik yüksek vergiler ve iç borç ile gelir elde etmektir. Yeni bir maliye politikası ile bu alanda büyük bir reform yapılacak, devletin gelirleri arttırılırken, harcama tercihleri millet lehine değişecektir. 
163. Vergide esas; gelir ve kazançtır. Vergi sistemi gelir dağılımını düzeltici biçimde düzenlenecektir. 
164. Gelirler kısmında yapılacak en büyük reform; kayıt dışı ekonominin kısa vadede azaltılması, orta vadede kesinlikle ortadan kaldırılması olacaktır. 
165. Kayıt dışı işleyen ekonomik çarkların yarısının kayıt içinde dönmesi ile birlikte her yıl yaratılacak kaynak sayesinde hem genel vergi gelirleri yükselip, yeni kaynak yaratılacağı gibi, hem de dolaylı vergi oranları düşürülerek diğer tüm ürünlerle beraber, akaryakıt, iletişim gibi dünya standartlarının çok üstünde vergilendirilen ürünlerin üzerindeki vergi yükü hafifletilecektir. Kayıt dışılığın tamamen ortadan kaldırılmasının getireceği ek gelirle, reformların yapılması sağlanacaktır. Gelir dağılımına olumlu etki yapacak bu uygulama sayesinde iç talep de canlanacaktır. 
166. OECD ilkeleri dikkate alınarak, adil ve sürdürülebilir vergi sistemi kurulacak, böylece kayıt dışı ekonominin ortadan kaldırılması mümkün olacaktır. 
167. Dolaylı vergilerin vergi gelirleri içindeki payı azaltılacak, ÖTV, ÖİV vb. vergiler kaldırılacaktır. 
168. Düşük oranda KDV uygulanan temel tüketim malları yeniden tanımlayıp, vatandaşlarımızın ihtiyaçlarına göre genişletecektir. 
169. Vergilendirme basitleştirilecek ve sadeleştirilecek, vergi oranları azaltılacaktır. 
170. Geçici vergi uygulamasına son verilecektir. 
171. İstihdam üzerindeki vergiler yeniden düzenlenecek yük olmaktan çıkarılacaktır. 
172. Finansal işlemler ve kazançlardan alınacak vergiler, yeniden düzenlenecektir. 
173. Devlet ve vergi mükellefleri arasındaki ilişkiler mükelleflerin hakları korunarak düzenlenecektir 
174. Kamu bütçe yapımı ve uygulamasında Maastricht Kriterleri esas alınmaya devam edilecektir. Yatırım, eğitim, sağlık vb. sosyal harcamaların bütçe içindeki payı artırılacaktır. İstihdam üzerindeki vergi yükü hem işverene, hem de çalışana önemli bir yük getirmektedir. İşletmeler ve ekonomik faaliyetler kayıt içine alınırken, istihdam üzerindeki vergiler önemli ölçüde düşürülerek işletmeler üzerindeki bu vergi yükü hafifletilecek ve işverenin istihdam talebini canlandırılacak ve istihdam teşvik edilmiş olacaktır. 
175. Para ve sermaye piyasalarında fon arz ve talebini buluşturacak olan mekanizmaların işlevini artıracak eşitlikçi bir maliye ve vergi politikası oluşturulacaktır. 
176. Bütçenin giderler kısmında yer alan yatırımlar, eğitim ve sağlık harcamaları bütçe içinde daha önemli pay alacaktır. Bilgi toplumuna dönüşüm için mecburi olan eğitim harcamaları ile, bilim ve teknoloji yatırımları için kaynak yaratılmış olacaktır. 
177. Devlette yeniden yapılanma ile “etkin devlet” oluşturacak, şimdiye kadar masraf olarak gösterilen fakat üretime hiçbir katkısı olmayan masraflar süratle yok edilecektir. 

Para politikası, Bankacılık ve Mali Kurumlar 

178. Makro ekonomik dengelerin sağlandığı, iç borç yükünün düşürüldüğü, maliye ve para politikalarının kalkınma hedefli çalıştığı ortamda bankacılık sektörü de ana fonksiyonu olan üretim sektörünü desteklemek ve kaynakların en verimli yatırımlara gitmesini sağlamaya geri dönecektir. 
179. Gelişen güven ortamı ve piyasa koşulları ile Türk bankacılığının eksik olduğu düşük teminatlı girişimleri destekleme ve mikro kredi fonksiyonu da güçlendirilecektir. 
180. Hesap sorulabilir ve ulusal ekonomik hedeflerle uyumlu bir Merkez Bankacılığı kurulacaktır. 
181. Dalgalı serbest kuru rejiminin getirdiği ani oynaklıkları önleyecek sağlıklı döviz kuru politikası geliştirilerek, ihracata dayalı ekonomik büyüme ve finansal istikrar inşa edilecektir. 
182. Bankacılık ve finans sektöründe dışa açıklık sürdürülürken, sektörde yerli payı korunacaktır. 
183. Ulusal kalkınma hedefleri doğrultusunda bankacılık ve finans sektörü üretimi desteklemek ve kaynakların en verimli yatırımlara gitmesini sağlama yönünde teşvik edilecektir. 
184. Ziraat Bankasının, çiftçiye tarımsal kredi sağlamak, tarımı ve tarıma dayalı sanayiyi geliştirmek görevini etkin şekilde yerine getirmesi sağlanacaktır. 
185. Halk Bankası küçük ve orta büyüklükteki işletmelerin teknoloji geliştirme, dijitalleşme, yenilikçilik, kapasite artırımı, yeni yatırım ve girişimcilerin yeni projeleri için kredi tahsislerini artıracak ve kuruluş amaçlarına uygun şekilde asli faaliyetlerine geri dönecektir. Ekonomi yönetimimiz Merkez Bankası’nın araç özerkliğini destekler. 

Tarımsal üretim, kırsal kalkınma ve bölgesel eşitsizlikler 

186. Türkiye Değişim Partisi, AB uyum çalışmaları ile beraber değerlendirip, tarımda teknoloji ve araştırmayı hâkim kılacak politikaların hayata geçirilmesi gerekliliğine inanmaktadır. 
187. Geri kalmış bölgelerimizde üretime katılımın ağırlıklı olarak tarım üzerinden olduğu bilinmektedir. Bu sebeple tarım politikalarını ve yerel kalkınmayı, bölgesel eşitsizliğin giderilmesinde ekonomi politikalarının aslî unsuru olarak görüyoruz. 
188. Tarım Kanunu çıkarılacak, 5 yıllık dönemler halinde hangi ürüne ne kadar destek verileceği önceden belirlenecektir. 
189. Tüm destekler her yıl başında peşin olarak ödenecek, her yıl yapılacak etki analiziyle güncellenecektir. 
190. Türkiye’de halen mevcut olmayan üretim planlamasına yönelik çalışmalar yapılacaktır. Bu yönde geliştirilecek teşvik politikaları ile bölgesel ürün desenleri oluşturulacaktır. Bu yolla ülkenin ihtiyacı kendi iç dinamiklerinden karşılanacak ve üretim fazlaları dış talebe göre oluşturulacaktır. 
191. Türkiye, işlenmeyen verimli ve yarı verimli toprak açısından zengindir. Bu topraklarda AB standartlarında organik tarım üretimi ve ihracatını teşvik edecek politikalar ve projeler hazırlanacaktır. 
192. Tarımsal sanayi, tarım açısından zengin bölgelerimizde geliştirilecek ve desteklenecektir. Yatay olarak düşünülecek bu tarım sanayi stratejisi doğrultusunda, tarımsal hammaddelerin AB standartlarında işlenmesi ve pazarlanması sağlanacaktır. 
193. Türk tarımının en önemli sorunu olan kaliteli üretim ve pazarlama alanlarında ürün bazlı stratejiler geliştirilecektir. Üretim standartlarının geliştirilmesi ve AB ürün sertifikasyonu için eğitim çalışmaları yapılacak, teşvik düzenlemeleri içinde bu standartlar mecburi olacaktır. 
194. Üretim açısından zengin ancak pazarlama açısından zayıf olduğumuz, zeytin, zeytinyağı ve fındık gibi ürünlerimiz için özel projeler hazırlanacak ve markalaşmaya gidilerek bu ürünlerde AB pazarında liderliği almak hedeflenecektir. 
195. Tarım Satış ve Tarımsal Kalkınma Kooperatiflerinin çalışma esasları yeniden düzenlenecek, profesyonel yöneticilerle güçlendirilecek, 21. yüzyıl işletme ve pazarlama yöntemleri hakkında yoğun eğitimlerden geçirilerek, tarımsal ürünlerin pazarlanmasında ve üyelerinin ihtiyaç duyduğu girdileri temin etmede etkin rol alacaklardır. 
196. Hayvan ıslahı yoluyla kendi hayvanımız üretilip ihraç edilecektir. 
197. “Bölgende üret, bölgende tüket” prensibiyle maliyetler düşürülüp halkın tarımsal ürünlere daha ucuza erişmesi sağlanacaktır. 
198. Gençlerimizin tarım ve hayvancılıkla uğraşması teşvik edilecektir. 
199. Ulusal Süt Konseyi yeniden yapılandırılacak, çiftçimiz daha fazla söz hakkına kavuşacaktır. 
200. Süt yem paritesi 1,30’un altına düşmeyecek şekilde fiyat ayarlaması yapılacak, her 6 ayda bir Ulusal Süt Konseyi çiğ süt fiyatını güncelleyecektir.
201. Tarımsal üretimde kullanılan ekipmanların modernizasyonuyla zamandan ve enerjiden tasarruf sağlayan doğaya en az zarar veren üretim maliyetlerini düşüren bir sistem kurulmasını teşvik edilecektir. 
202. Mevsimlik tarım işçilerinin yaşam ve çalışma koşulları iyileştirilecektir. 
203. Çiftçilerimizin borçları yeniden yapılandırılacak ve ödenmesi kolaylaştırılacaktır. 
204. Çiftçilerimizin kullandığı mazot ve gübreden ÖTV kaldırılacaktır. 
205. Çiftçimizin tükettiği elektrikten enerji fonu ve enerji tüketim vergisi kaldırılacak, KDV oranı sıfırlanacaktır. 
206. Arazilerin toplulaştırılması desteklenecektir. 
207. Zorunlu olmadıkça tarım ve hayvancılıkta ithalata izin verilmeyecektir. 
208. Tohumda, ilaçta ve gübrede dışa bağımlılığı azaltacak yerli üretimi destekleyecek teşvik sistemi oluşturulacaktır. 
209. Hayvancılığa yatırım yapmak isteyenler için işletme kuruluş işlemleri tek merkezden yapılacak ve hızlı şekilde sonuçlandırılacaktır. 
210. Tarım ve hayvancılık alanında nitelikli işgücü yaratılması için eğitim ve istihdam desteği verilecektir. 
211. Yerli aşı ve programlarına destek verip, çiftçimize ilacın daha uygun fiyatlarla ulaşması sağlanacaktır.. 
212. Üretici birlikleri ve kooperatifleri etkinlik, verimlilik esasına göre yeniden yapılandırılıp, piyasanın güçlü aktörleri haline dönüştürülecektir. 
213. Verimliliği arttırmak için arazilerin birleştirilmesi özendirilecektir. 
214. Tarımsal teknoparkların kurulması, tarımsal sanayinin gelişmesi ve toprağı koruyan, daha verimli ve çevreci tarım makinelerinin kullanımı desteklenecektir. 
215. Balıkçılıkta kaynak yönetimi bilimsel verilere dayalı ve etkin bir biçimde gerçekleştirilecek, idari kapasite güçlendirilecektir. 
216. Su ürünleri yetiştiriciliğinde, çevresel sürdürülebilirlik gözetilecek, ürün çeşitliliği ve markalaşma ile uluslararası pazarlarda rekabet edebilirliğin artırılması sağlanacaktır. 
217. Tarımsal Teknokent’ler kurularak, tarıma bilim ve teknolojiyi, araştırmayı, alternatif ürün ve yöntemler geliştirmeyi yerleştirecek ve yapılan teknik çalışmaları çiftçiye aktarıp, uygulaması için gerekli teşvik politikaları uygulanacaktır. 
218. Çiftçiyi ekim yapmaya teşvik etmeyen üretimden bağımsız alan bazlı desteklemeler kaldırılacak, yerine girdi teşviki uygulaması yapılacaktır. Desteklemelerde AB ülkeleri örnek alınacak, ürün maliyet yüzdesine göre girdi desteği sağlanarak çiftçinin dış dünya ile rekabette eşit koşullara ulaşması sağlanacaktır. 
219. Tarım piyasasının düzenlenmesi konusunda etkin faaliyet gösteren Süt Endüstrisi Kurumu, Et Balık Kurumu, Toprak Mahsulleri Ofisi, Yem Sanayi, Zirai Mücadele, Gıda İşleri, Veteriner İşleri gibi kurumlar yeniden örgütlenecektir. 
220. Geri kalmış bölgelerimiz artan tarımsal üretim ve tarım sanayi ile gelişirken, gelir çeşitlendirmesi kapsamında yayla turizmi, tarihi ve kültürel yapıların pazarlamasına önem verilerek yeni iş alanları yaratılacaktır. 
221. Yepyeni bir Hal Kanunu bir an önce çıkarılarak üretici ve tüketicilerin aracısız buluşması ve her ikisinin de en yüksek faydayı elde etmesi sağlanacaktır. 
222. Etkin bir hayvancılık politikası oluşturulacak, et ve süt üretimini artırıcı tedbirler alınarak hem üreticinin desteklenmesi sağlanacak hem de tüketicilere düşük maliyetli ürün arz edilebilecektir. 
223. Tarım ve tarıma dayalı sanayi sektöründe danışmanlık sistemi oluşturulacak, danışman kontrolünde yapılacak üretimlerin gerekli hijyen ve sağlık şartlarına haiz olması sağlanacaktır. 
224. Tarımsal üretimde halk sağlığı güvence altına alınacak üretim teknikleri kullanılacak ve GDO'lu ürünler konusunda bilimsel çalışmalar ve AB standartları ışığında çağın getireceği düzenlemeler yapılacaktır.

Sanayi sektörü 

225. Sanayi sektörümüzün orta ve yüksek teknolojiye dayalı ürünlerde net dış ticaret açığı verdiği, buna karşılık emek yoğun üretime dayalı ürünlerde net dış ticaret fazlası verdiği ve bunun yapısal bir sorun olduğu gözlemlenmektedir. 
226. Ara malı ve sermaye mallarında da ithalata bağımlı olduğumuz gözlenmektedir. 
227. Ülkemizin son yıllarda artarak dış ticaret açığı verdiği sektörler orta ve ileri teknoloji ile üretim yapan sektörlerdir. 
228. Bu üç gözlem sanayimizin düşük teknoloji ile üretim yaptığı, teknoloji üretimi için araştırma ve geliştirme (Ar Ge) harcamalarına yeterince pay ayırmadığını açık bir şekilde ortaya koymaktadır. 
229. Teknoloji geliştirmenin temeli olan Ar Ge yatırımları hem yüksek hem de geri dönüşü belirsiz ve uzun olan yatırımlardır. Bu alanda kamunun önceliği aldığı, kamu-özel sektör iş birliği geliştirilmesi mecburidir. 
230. Dış ticaret açığı verdiğimiz yüksek ve orta teknolojiye dayalı sanayi kollarında yeni bir sanayi modeli geliştirilecektir. 
231. Sanayimizin mevcut durumu çıkarıldıktan sonra, küresel pazarlarda rekabet olanakları doğrultusunda ilgili sektörlerin yeniden yapılanması projeleri hayata geçirilecektir. 
232. Tek bir bölgede yoğunlaşmak yerine, sanayimizin bölgesel ve dengeli şekilde dağılımına yönelik önlemler alınacak, kalkınma yerelden başlar anlayışıyla bölgesel projeler öncelikle desteklenecektir. 
233. Yüksek ve orta düzey teknolojiye dayalı sanayi kollarında kamu-özel sektör işbirliğine dayanan yeni sanayi modelinin geliştirilmesine ağırlık verilecektir. 
234. Kamu-özel sektör ortaklıkları ve birleşme teşvikleriyle, küresel rekabete cevap verebilecek ölçüde büyük şirketler ortaya çıkarılmasına öncelik verilecektir. 
235. Yurt içinde ara malı ve sermaye mallarının üretimi en üst düzeyde teşvik edilecektir. 
236. Yazılım geliştirme, elektronik ticaret, oyun, mobil uygulama ve bilişim teknolojilerine yönelik yatırımlar desteklenecek, teknoparkların kurumsal kapasiteleri artırılacaktır. 
237. Nesnelerin interneti anlayışı çerçevesinde sanayi tesislerimizin dijital dönüşümleri desteklenecektir. 238. Ar-ge merkezi kurulması kolaylaştırılacak, sağlanan teşvikler artırılacaktır. 
238. Hizmet ve sanayi sektörlerinin tasarım kabiliyetlerinin geliştirilmesi desteklenecektir. 
239. Hizmet ve sanayi sektörlerinde küresel düzeyde güçlü ve bilinir markaların oluşturulması desteklenecek, Turquality destek sisteminin etkinliği artırılacaktır. 
240. Ulusal kalkınma hedefleri doğrultusunda belirlenecek stratejik sektörlere yönelik doğrudan yabancı yatırımlar en üst düzeyde teşvik edilecektir. 
241. Yatırım Ajansı yeniden yapılandırılacak, tanıtım faaliyetleri başta olmak üzere TİM ve DEİK gibi kuruluşlarla birlikte çalışması sağlanacaktır. 
242. Dış ticaretle ilgili kamu kurumları yeniden yapılandırılarak Dış Ticaret Bakanlığı kurulacaktır. 
243. TİM ve DEİK işbirliğinde Ticaret Müşavirlikleri ve Ataşelikleri etkin ticari istihbarat ve ticareti geliştirme birimleri haline getirilecektir. 

Bilgi toplumu stratejisi 

245. Ar-ge, Yenilik ve Bilgi Toplumu Stratejisi hazırlanacaktır. 
246. Endüstri 4.0 yaklaşımının milli sanayimiz genelinde uygulanır hale gelmesi desteklenecektir. 
247. Toplum 5.0 yaklaşımının benimsenmesi kapsamında ilk öğretimden üniversiteye kadar yeni bir eğitim içeriği geliştirilecek, geleceğin toplumunun oluşmasına bugünden başlanacaktır. 
248. Ar-ge, Yenilik ve Bilgi Toplumu Stratejisi kapsamında üniversite ve sanayi işbirliğinin daha güçlü bir şekilde desteklenmesi sağlanacak, halen sağlanan destekler arttırılacaktır. 
249. Yenilikçilik, kümelenme yaklaşımını ve girişimciliği merkeze alan bir yapıya kavuşturulacaktır. 
250. Ar-ge, Yenilik ve Bilgi Toplumu Stratejisi çerçevesinde araştırma merkezleri, kuluçka merkezleri, teknoloji transfer ve yenilik merkezleri ve teknoloji geliştirme bölgelerinin sektör ve ürün bazlı odaklanmalarını sağlanacak ve destekler ve kaynak tahsisleri buna göre gerçekleştirilecektir. Kamu tedarik sistemi yeniliği, yerlileşmeyi, çevreye duyarlılığı, teknoloji transferini ve yenilikçi girişimciliği teşvik edecek şekilde iyileştirilecektir. Tüm kamu kurumlarında birbirleriyle uyumlu bilgi teknolojileri stratejileri hazırlanacaktır. Kamu kurumlarının bilgi teknolojisi alımlarına yönelik olarak kamu ihale mevzuatı gözden geçirilecektir. 
251. Kamu kurumlarının e-devlet projesi hazırlama ve yönetme kapasiteleri geliştirilecek, bilgi teknolojileri birimlerindeki insan kaynağı güçlendirilecektir. 
252. e-Devlet hizmet sunumunda kullanıcı talep ve ihtiyaçlarının belirlenmesi ve karşılanmasında mobil uygulamalara ve e-katılıma önem verilecektir.
253. Tüm bilgi üretimi ve dağıtımı ile ilgili TÜİK, MERNİS benzeri kurum ve projeleri bünyesinde toplayacak Bilim, Bilgi ve Bilgi Toplumu Bakanlığı kurulacak, bunun için yasal düzenleme hemen yapılacaktır. 
254. Her bir hane başına 10 gb. ücretsiz internet sağlanacaktır. 
255. Üniversite öğrencilerinin internet kullanımı ücretsiz olacaktır. 
256. Savunma, uzay ve havacılık sanayileri, nano teknoloji, gen teknolojisi, çevreyi dikkate alan ve enerji tasarrufu sağlayan teknolojiler, bilişim ve iletişim teknolojileri öncelikli sektörler olarak kabul edilecek ve bu sektörler için girişimciler özendirilecektir. 
257. Tüm temel eğitim ve lise öğrencileri ve öğretmenlerinin bilgisayar ve internet ulaşımı ihtiyaçları karşılanacaktır. 

KOBİ Gelişim Politikalari 

“KOBİ’ler güçlenecek, ekonomi büyüyecektir.” 

258. Özellikle Anadolu’da, KOBİ özelliği taşıyan ve gelişme dinamiği gösteren yerel ekonomilerin güçlenmesi bölgesel eşitsizliklerin azaltılmasında kilit rol oynamaktadır. 
259. Ülkemizde işletmelerin yüzde 99’unun KOBİ tanımına girdiği ve KOBİ’lerin istihdamın yaklaşık yüzde 55’ini sağladığı ancak buna karşılık toplam üretim miktarının sadece yüzde 30’a yakınını sağladığı bilinmektedir. Bu durum KOBİ’lerimizin verimsiz, düşük teknoloji ile üretim yaptıklarının göstergesidir. 
260. Esnek ve dinamik yapılarıyla üretimimizin belkemiği olan rekabetçi ve yenilikçi KOBİ’lerimiz küresel değer zincirinin en sağlam ve güvenilir halkaları olmaları desteklenecektir. 
261. Ulusal Kümelenme Stratejisinde belirlenecek ilke ve hedeflere uygun şekilde KOBİ’lerin birlikte hareket etmeleri, büyümeleri, küresel düzeyde rekabetçi olabilmeleri desteklenecektir. 
262. KOBİ’lerimizin dijitalleşme projeleri kamu desteğiyle hayata geçirilecektir. 
263. Kredi Garanti Fonunun sermaye yapısını güçlendirerek, KOBİ’lerin ihtiyacı olan finansmana tam erişimi sağlanacak ve teminat işlemleri kolaylaştırılacaktır. 
264. Ulusal düzeyde uygulamaya konulacak projelerle, KOBİ’lerimizin ihracat kapasiteleri artırılacak ve ihracat yapıları güçlendirilecektir. 
265. İhracatı Geliştirme Kurumu ihdas edilecektir. 
266. KOSGEB yeniden yapılandırılacak ve kurumsal kapasitesi geliştirilerek, KOBİ desteklerinin geliştirilmesi sağlanacaktır. 
267. KOBİ’ler de üniversite ve meslek lisesi mezunlarının istihdamı teşvik edilecek, gelir ve kurumlar vergisi istisnaları sağlanacaktır. 
268. Üniversite mezuniyeti sonrası doğrudan kendi işini kuranlara 2 yıl, KOBİ’lerde 3 yıl çalıştıktan sonra kendi işini kuranlara 4 yıl gelir vergisi muafiyeti, projelerine bağlı olarak başlangıç sermayesi kredisi devlet tarafından sağlanacaktır. 

Turizm 

269. Turizm Strateji ve Kalkınma Ana Planı etkin bir uygulama süreci ve güçlü bir planlama sağlamak için sivil toplum kuruluşları, ilgili kamu kurum ve kuruluşları ve sektör örgütleri ile tam bir katılımcı ve kapsayıcı iş birliği içinde olacaktır. 
270. Ülkemizde turizmin gelişmesi ve turizm gelirlerinin artırılması amacıyla ülkelerle iyi ilişkilerin geliştirilmesi sağlanacak ve ülkemizin güvenli bir ülke olduğu her ortamda anlatılacaktır. 
271. Turizm planlaması yapılmayan bölgemiz kalmayacaktır. 
272. Sağlık turizmi başta olmak üzere, kongre turizmi, kış turizmi, kruvaziyer turizmi, golf turizmi ve kültür turizmine ilişkin altyapı eksiklikleri tamamlanarak alternatif turizm türlerinin gelişimi desteklenecektir. 
273. Ülkemize gelen turist başına destek verilmesi geliştirilecek ve turizm acenteleri desteklenecektir. 
274. Türkiye’nin doğal, tarihi ve kültürel varlıklarının tanıtımı için dünya çapında kampanyalar düzenlenecektir. 
275. Turizmde markalaşma desteklenecek, sağlık turizmi, konaklama faaliyetlerine yönelik desteklerin etkinliği artırılacaktır. önem verilecek, rekabetin fiyat üzerine değil kalite üzerine olması sağlanacaktır. 
276. Kruvaziyer turizmin geliştirilmesine yönelik tedbirler alınacak ve ileriye doğru bağlantılı hizmetler bütünleşik şekilde desteklenecektir. 
277. Turizm sektöründe işgücü kalitesi artırılarak, nitelikli turizm personeli istihdamı desteklenecektir. 
278. Altyapının güçlendirilmesinde yerel yönetimlerle işbirliği yapılacak, ulaşım çeşitlendirilerek, kara, hava ve deniz bağlantıları geliştirilecektir. 
279. Uluslararası yatırımcıların, Türkiye turizmine yatırım yapması kolaylaştırılacaktır. 
280. İnanç Turizmi; Meryem Ana, Mevlana ve Hacı Bektaş gibi değerlerimizin, dünya çapında daha etkin tanıtımı yoluyla, ilgi odağı haline gelmesi sağlanacaktır. 
281. Türkiye’de kıyı turizminin yanı sıra yüksek potansiyel teşkil eden “Alternatif Turizm” kapsamındaki kış sporları; dağ ve doğa turizmi, eko turizm; yayla ve kırsal turizmi, sağlık ve termal turizmi, yat ve kruvaziyer turizmi, golf turizmi, fuar ve kongre turizmi gibi birçok farklı sektörel alanların uyumlu bir şekilde tüketiciye sunulması, bu bölgesel noktaları daha güçlü ve verimli hale getirecektir. Böylelikle potansiyel yatırımcılar kıyı turizmi ile birlikte diğer mevsimlerde “Alternatif Turizm” türlerinden faydalanarak gelir sağlayabilecek, zayıf kalmış noktalardaki kültür, müze-ören yeri, el sanatları, yeme-içme tesisleri yeni açılacak konaklama imkânları ile güçlenecektir. 
282. Turizm işçileri turizm mevsimi dışında işsiz kaldığından onları koruyacak bir sistem geliştirilerek kışın çalışmayan turizm işçilerine kurulacak fondan yardım yapılacaktır. 
283. Turizmin gelişmesi için altyapının güçlendirilmesinde yerel yönetimler ile işbirliği yapılacak, ulaşımın niteliğinin yükseltilerek çeşitlendirilmesine öncelik verilecektir. Bu doğrultuda kara, hava ve deniz ulaşım bağlantıları bütün halde değerlendirilerek geliştirilecektir. Bu alanlar için kamu maliyetleri en aza indirilecek özel sektör teşvik edilecektir. 
284. Dünyada marka bir Türkiye yaratmak için ucuz rekabeti engelleyici önlemler alınacak, ulusal, bölgesel ve yerel anlamda bir markalaşma için yurtiçi ve yurtdışında tanıtım ve pazarlamaya gereken önem verilirken bir bütün halinde hareket edilip bölgesel değerleri ön plana çıkartıp etkin birer marka haline getirilmesi sağlanacaktır. 
285. Etkin markalaşma sürecinde hizmet kalitesini arttırmak için devlet ve özel sektör işbirliğinde iletişim teknolojilerinden en verimli şekilde yararlanılarak müşteri ile iletişim daha sağlam temellere oturtulacaktır. 
286. Hizmet kalitesini arttırmak için yurtiçi ve yurtdışı pazarında kabul gören müşteri memnuniyeti odaklı turizm eğitim ve sertifika programlarında yabancı dil zorunlu hale getirilecek, kapsam arttırılacak, Turizm Meslek Lise sayıları arttırılıp müfredatları dünya markası olmaya aday Türkiye için global standartlara getirilecektir. 
287. Üniversitelerin “Turizm İşletmesi ve Otelcilik” bölümlerinde sektörün mevcut gereksinimlerine cevap verebilecek ek dersler konulması için yeni bir eğitim modeli oluşturularak turizm sektöründe nitelikli ve yeterli işgücünün yetiştirilmesi konusuna öncelik verilecektir. 
288. Konaklama tesisleri ve Seyahat Acentelerinin faydalanabileceği vergi düzenlemeleri yapılarak özel sektöre daha çok teşvik sağlanacaktır. 
289. Yabancı Sermayenin Türkiye Turizmine yatırım yapmasını kolaylaştırmak için bürokratik engellerin kaldırılması konusunda Türkiye Değişim Partisi yeni yasal uygulamalar getirecek, tanıtım ve pazarlama süreçlerinde gerekli teşvikler verilecektir. 
290. Türkiye Değişim Partisince Bakanlığın mevzuat ve kurumsal yapısı gözden geçirilerek Türkiye’nin daha doğru ve verimli bir Turizm markası olması yönünde gerekli düzenlemeler yapılacaktır. Turizm Bakanlığı Kültür Bakanlığından ayrılarak tek bakanlık olacak, Vakıflar Bankası Turizm Bakanlığına bağlanarak sadece turizm işlerine uygun krediler verecektir. 

Bağımsız Üst Kurullar 

291. Türkiye Değişim Partisi ekonomik kararlarda demokratik katılımcılığın, şeffaflığın ve denetlenebilirliğin önemini kabul eder ve piyasa düzenlemesinde bağımsız düzenleyici üst kurulların faydasına inanır.
292. Bağımsız Düzenleyici Kurulların tümünün mevzuatında yönetim organlarının oluşumu, karar süreçleri, katılım yöntemleri gözden geçirilerek, demokratik toplum gereklilikleri, hesap verebilirlik, uluslararası standartlar çerçevesinde çalışma esasları, yeniden düzenlenecektir. Sivil toplum kuruluşlarının, meslek odalarının, sektörel kuruluşlarını ve sendikaların kurumlara ve sürece katılmalarının esasları düzenlenecektir. 
293. Bağımsız Üst Kurullara seçilecek kişilerin koşulları, tanımları, kısıtları, yetki ve sorumlulukları, şeffaflık, denetlenebilirlik ve hesap verebilirliklerine ilişkin kurallar yeniden düzenlenecektir. 

Kamu – Özel sektör işbirliği 

294. Ülke kaynaklarının kullanımı açısından kamu ve özel sektör birbiri ile rakip değil, ortak olmalıdırlar. Bu nedenle ekonomi politikamız açısından kamu-özel sektör işbirliği önemli bir yaklaşımdır. 
295. Bu çerçevede ortak yarara dönük yatırımların gerçekleştirilmesi anlamında kamu-özel sektör işbirliği uygulamaları hayata geçirilecek, devlet, bu işbirliğinde düzenleyici ve denetleyici bir fonksiyon ifa edecektir. 
296. Bu işbirliği modelleri tasarlanacak ve kurumsal değişiklikler ile desteklenecektir. 
297. Bu doğrultuda, uygulamada olan “Yap-İşlet-Devret”, “Yap-İşlet”, “İmtiyaz hakkı devirleri” gibi muhtelif kamu-özel sektör işbirliği modellerinin uygulamalarında ve sözleşmelerinde bulunan özel sektör firmaları arasındaki rekabet koşullarını bozucu, kamu maliyesine büyük yükler getiren uygulamalar acilen düzeltilecektir. 
298. Ülke çapında kamu-özel sektör işbirliği sözleşmelerini tasarlama, denetleme ve kamuoyunu aydınlatma, bilinçlendirme işlevlerine sahip özerk yapıda bir birim oluşturulacaktır. 

ALTYAPI DÖNÜŞÜM VE DEĞİŞİM POLİTİKALARI 

Bilgi ve İletişim Politikaları 

299. Türkiye Değişim Partisi bilim ve teknoloji politikalarını sürdürülebilir kalkınma ve yaşamın ön şartı olarak görmektedir. 
300. Önümüzdeki yirmi yılı kapsayan Bilim ve Teknoloji Master planı hazırlanacak ve güncelliği korunacaktır. 
301. Ar-ge, Yenilik ve Bilgi Toplumu Stratejisi hazırlanacaktır. 
302. Endüstri 4.0 yaklaşımının milli sanayimiz genelinde uygulanır hale gelmesi desteklenecektir. 
303. Toplum 5.0 yaklaşımının benimsenmesi kapsamında ilk öğretimden üniversiteye kadar yeni bir eğitim içeriği geliştirilecek, geleceğin toplumunun oluşmasına bugünden başlanacaktır. 
304. Ar-ge, Yenilik ve Bilgi Toplumu Stratejisi kapsamında üniversite ve sanayi işbirliğinin daha güçlü bir şekilde desteklenmesi sağlanacak, halen sağlanan destekler artırılacaktır. 
305. Yenilikçilik, kümelenme yaklaşımını ve girişimciliği merkeze alan bir yapıya kavuşturulacaktır. 
306. Ar-ge, Yenilik ve Bilgi Toplumu Stratejisi çerçevesinde araştırma merkezleri, kuluçka merkezleri, teknoloji transfer ve yenilik merkezleri ve teknoloji geliştirme bölgelerinin sektör ve ürün bazlı odaklanmaları sağlanacak ve destekler ve kaynak tahsisleri buna göre gerçekleştirilecektir. Kamu tedarik sistemi yeniliği, yerlileşmeyi, çevreye duyarlılığı, teknoloji transferini ve yenilikçi girişimciliği teşvik edecek şekilde iyileştirilecektir. Tüm kamu kurumlarında birbirleriyle uyumlu bilgi teknolojileri stratejileri hazırlanacaktır. Kamu kurumlarının bilgi teknolojisi alımlarına yönelik olarak kamu ihale mevzuatı gözden geçirilecektir. 
307. Kamu kurumlarının e-devlet projesi hazırlama ve yönetme kapasiteleri geliştirilecek, bilgi teknolojileri birimlerindeki insan kaynağı güçlendirilecektir. 
308. e-Devlet hizmet sunumunda kullanıcı talep ve ihtiyaçlarının belirlenmesi ve karşılanmasında mobil uygulamalara ve e-katılıma önem verilecektir. 
309. Her bir hane başına 10 gb. ücretsiz internet sağlanacaktır. 
310. Üniversite öğrencilerinin internet kullanımı ücretsiz olacaktır. 
311. Savunma, uzay ve havacılık sanayileri, nano teknoloji, gen teknolojisi, çevreyi dikkate alan ve enerji tasarrufu sağlayan teknolojiler, bilişim ve iletişim teknolojileri öncelikli sektörler olarak kabul edilecek ve bu sektörler için girişimciler özendirilecektir. 

LOJİSTİK VE ULAŞTIRMA 

312. Türkiye Değişim Partisi, ulaşım sistemini bütün olarak ele alan, gelişmelere ayak uyduracak, esnek ve dinamik bir yapıya sahip Ulaştırma Ana Planı yapacak ve uygulayacaktır. 
313. Ulaştırma sektörüne bütünlük kazandıracak, koordinasyonu sağlamaya olanak verecek ve alt sistemlerin eşit koşullarda rekabetini mümkün kılacak ortam oluşturulacaktır. 
314.  
315. Ülkemizin Avrasya bölgesinin lojistik merkezi olabilmesine yönelik bölgesel lojistik merkezlerinin kurulması teşvik edilecektir. Ulusal Lojistik Konseyi kurulacaktır. 
316. Lojistik şirketlerinin ölçek ekonomilerine ulaşmaları desteklenecek, kamu- özel sektör işbirliği projeleri uygulanacaktır. 
317. Modal taşımacılığın geliştirilmesi teşvik edilecektir. 
318. Karayolu taşımacılığında kayıt dışılık önlenecek, mali ve mesleki yeterliliğe sahip verimli işletmelerin kurulması teşvik edilecektir. 
319. Dış ticaret taşımalarının Türk bayraklı gemilerle yapılması yönünde filo geliştirilecektir. 
320. Ülkemizin ihracat hedeflerinin gerçekleştirilmesi amacıyla tüm limanlarımızın kapasiteleri geliştirilecek ve konteyner taşımacılığına uygun hale getirilecektir. 
321. Özel hava yolu şirketlerinin havacılık piyasasına girmeleri kolaylaştırılacak ve özendirilecektir. 
322. Kentsel ulaşım ve trafik uygulaması yerel birimlerin yönetim ve sorumluluğunda olacaktır. 
323. Kent içi ulaşımda toplu ulaşım payı arttırılacak, bisiklet kullanımı yaygınlaştırılacaktır. 
324. Tüm ulaşım sistemlerinde temiz yakıt kullanımı özendirilecek, bu konuda araştırma geliştirme faaliyetlerine öncelik verilecektir, fayda maliyet analizleri çerçevesinde uygulamalar teşvik edilecektir. 
325. Kent içi ulaşım politikaları yenilenecek, düşük karbon ulaşım sistemlerini destekleyen altyapı yatırımlarına öncelik verilecektir. 
326. Kentsel ulaşım ve trafik uygulaması yerel birimlerin yönetim ve sorumluluğunda olacak ve yönetim karmaşası sonlandırılacaktır. Kent içi ulaşım planlamalarına sivil toplum kuruluşlarının katılımı sağlanacaktır. Kent içi ulaşımda toplu ulaşım ve alternatif ulaşım sistemleri özendirilecektir. 
327. Nüfusu bir milyonu geçen kentlerde, kent içi raylı sistemlerin yatırımları yerel yönetim ile Merkezi Yönetimin ortak sorumluluğu olarak ele alınacaktır. 
328. Demiryolu taşımacılığının toplam içindeki payı ilk 8 yıl içinde %25’e çıkarmayı hedefleyen strateji hazırlanacak ve uygulanacaktır. 
329. Ülkemizin büyük sanayi, tarım ve tüketim merkezleri arasındaki büyük hacimli taşımalar için bu merkezleri bağlayan yeni demiryolu hatları, saptanacak öncelik sıralarına göre ilk 8 yılda gerçekleştirilecektir. 
330. Demiryolunda örgütlenme yapısı çağdaş bir işletmeciliğin gerçekleştirilebilmesi amacıyla yeniden yapılandırılacaktır. 
331. Ulaştırma Ana Planı İlkeleri ışığında gerçekçi, etkin ve dinamik bir “Türk Deniz Ulaştırması Politikası" saptanacaktır. 
332. Denizciliğin ve uluslararası taşımacılığın gerektirdiği personel yetiştirecek üniversitelerde ve meslek liselerinde eğitim programları açılacaktır. 
333. Rafineri ürünlerinin tüketim merkezlerine, boru hatları ile taşınmasının sağlanması için politikalar geliştirilecek ve iç boru hatları yaygınlaştırılacaktır. 
334. Mevcut demiryollarının, özel sektör tarafından kullanımına belli bir bedel karşılığında izin verilecektir. 

ENERJİ ve DOĞAL KAYNAKLAR 

335. Türkiye Değişim Partisi ülkenin enerji gereksinimini karşılamak üzere izlenecek politikalarda sürdürülebilir ekonomik kalkınma ve gereksinim ile çevresel etkinin öncelikle göz önünde tutulmasını savunur. 
336. Enerjinin sosyal refah ve kalkınmanın ana unsuru olduğu göz önünde tutularak enerji yatırımlarına eğitim ve sağlıkla birlikte öncelik verilecektir. 
337. Kamunun enerji arz güvenliği konusundaki düzenleyici ve denetleyici rolü güçlendirilecektir. 
338. Yerli, doğal ve sürdürülebilir kaynaklara öncelik verilecek, toplam enerji tüketimimiz içinde güneş, rüzgâr, jeotermal, vb. alternatif kaynakların payının artması sağlanacaktır. 
339. Nükleer enerji santrallerinin güvenli ve ucuza enerji üretebilmesine önlemler alınacak, santrallerin kurulacağı bölgelerdeki kalkınma projeleri desteklenecektir. 
340. Nükleer enerji santralleri ile hidro elektrik santrallerinin kurulu olduğu bölgelerde yaşayan vatandaşlarımızın elektriği çok daha ucuza tüketmeleri sağlanacaktır. 
341. Ülkemizde; petrol ve doğalgaz arama ve üretme faaliyetleri arttırılacaktır. 
342. Krom ve mermer gibi madencilik ürünlerinin yurtiçinde işlenmesi ve oluşan katma değerin artırılması sağlanacaktır. 
343. Küresel ölçekli ve rekabet gücü yüksek madencilik şirketleri oluşturulması desteklenecektir. 

344.Elektrik tüketim bedellerinden TRT payı kaldırılacaktır. 

345. Yönetimin yeniden yapılanmasından sonra, kurulması kararlaştırılan enerji tesislerinin (elektrik santrali, maden işletmesi, rafineri tesisi, v.b.) kendi bölgelerinde kurulması bu kurulun kararına bağlı olacak, ayrıca yatırımın toplumsal, sosyal ve ekonomik maliyeti konusunda yerel halkın onayı alınmış olacaktır. 
346. Enerji politikalarında temel tercih sürekli göz önünde bulundurulmak şartıyla enerji sağlanmasında yerli, doğal ve sürdürülebilir kaynaklara öncelik verilecektir. 
347. Az sayıda kaynağa bağımlılığı önlemek için, gerekli tüm güvenlik tedbirleri alınarak nükleer teknolojinin ilke olarak doğru olduğuna inanıyoruz. Gerek yatırım ve işletme maliyetlerinin yüksekliği, gerekse teknolojisinin büyük riskleri sınırlandırabilecek bir seviyede olmaması nedeniyle, bu konudaki yatırımlarda aceleci davranılmayacak, ekonomik ve teknolojik gelişmeler izlenecek, şu ana dek bu konuda alınmış kararlar yeniden değerlendirilecektir. 
348. Türkiye Değişim Partisi güneş enerjisi ve jeotermal enerjinin verimli yollardan elde edilmeleri ve gerek ısıtma gerekse elektrik üretiminde kullanılmaları için dünyada sürdürülmekte olan araştırma çalışmalarına ülkemizde de yoğun şekilde başlanmasını, ilk 8 yılda toplam enerji tüketimimizin %30’unun güneş, jeotermal, rüzgar vb, alternatif kaynaklardan sağlanması hedef kabul etmektedir. Ayrıca organik çöplerin enerji üretiminde kullanılması da özendirilecektir. 
349. Enerji üretim, kullanım araştırmalarına, enerji tasarrufu ve düşük enerjili cihaz teknolojilerinin araştırma geliştirmesine öncelik ve teşvik politikaları geliştirilecektir. 
350. Ülkemizden geçmekte ve geçecek olan petrol ve doğal gaz boru hatlarının ve bunların yaratacağı ekonomik ve teknolojik fırsatlar üzerinden yeni iş, üretim ve teknolojik gelişme amaçlı yatırımlar ile araştırma ve geliştirme faaliyetlerini özendirici politikalar geliştirilecektir. Türkiye Değişim Partisi bu fırsatların sürdürülebilir ekonomik kalkınma ve bölgesel kalkınma için kaldıraç görevi görebileceğine inanarak, bunun gereği politikaları hayata geçirecektir.

ÇEVRE 

351. Türkiye Değişim Partisi, etkin bir çevre korunmasının, sürdürülebilir kalkınmadan geleneksel mimari dokunun korunmasına kadar geniş bir yelpazeye hitap eden, komple ve birbirleriyle bağlantılı konulardan oluşmuş bir çevre politikasıyla ve çevrenin Türkiye’nin politikalarında merkezi bir ilgi noktası olmasıyla mümkün olacağına inanır. Türkiye Değişim Partisi, çevrenin korunmasının katılımcı demokrasinin gereği bireylerin ve yerel yönetimlerin, yerel aktörlerin ve sivil toplum kuruluşlarının çevre konusunda aktif ve etkin faaliyet göstermelerine bağlı olduğu inancındadır. Çevre yönetimi, AB standartlarına uygun şekilde yeniden yapılandırılacaktır. 
352. Üretim ve hizmetlerde yenilenebilir enerji, eko-verimlilik, temiz üretim teknolojileri gibi çevre dostu uygulamalar desteklenecek, çevre dostu yeni ürünlerin geliştirilmesi ve markalaşması teşvik edilecektir. 
353. Sürdürülebilir üretim ve tüketimi desteklemek üzere kamu alımlarında çevre dostu ürünlerin tercih edilmesi özendirilecektir. 
354. Çevre politikalarında yaptırım ve denetim görevleri yerel yönetim ve çevreci sivil toplum örgütleri eliyle yürütülecektir. 
355. Yerel çevre denetleme kurulları kurularak aktif çalışmaları sağlanacaktır. Gönüllü çevre müfettişliği kurularak denetimler yaygınlaştırılacaktır. 
356. İklim değişikliği ile mücadele ve uyum çalışmaları ülke gerçekleri gözetilerek sürdürülecektir. 
357. Sürdürülebilir şehirlerde atık ve emisyon azaltma, enerji, su ve kaynak verimliliği geri kazanım, gürültü ve görüntü kirliliğinin önlenmesi, çevre dostu malzeme kullanımı gibi uygulamalarla çevre duyarlılığı ve yaşam kalitesi artırılacaktır. 
358. Çölleşme ve erozyonun önlenmesine yönelik olarak ulusal strateji benimsenecek ve uygulamaya konulacaktır. 
359. Ulusal havza sınıflama sistemi, su kaynaklarının korunması ve sürdürülebilir kullanımına imkân verecek şekilde geliştirilecektir. 
360. Bütün bölgelerimizde, toprağına ve iklim koşullarına uygun yöresel ağaçlandırma yapılacaktır. 
361. Çevre politikalarında yaptırım ve denetim görevleri yerel yönetim ve çevreci sivil toplum örgütleri eliyle yürütülecektir. 
362. Doğal, kültürel ve tarihi varlıkların korunmasında gönüllü kuruluşlar, sendikalar, barolar, odalar, vakıflar, mesleki kuruluşlar ve yerel yönetimlerin üye olduğu “Yerel Çevre Denetleme Kurulları” kurularak aktif çalışmaları sağlanacaktır. 
363. Yerel Çevre Denetleme Kurullarının, hazırlanan raporlarının ve değerlendirmelerin, yerel yönetimlerde çevre ile ilgili kararların ve gerekçelerinin şeffaflığı ve denetlenebilirliği sağlanacaktır. 
364. Çevre zabıtası kurulacaktır. 
365. Çevre eğitimi yaygınlaştırılacaktır. 
366. Ormanlar, meralar, denizler, akarsular, dereler, av sahaları, bitkilerin korunması ve kullanılması özelleştirilerek “sahiplendirme” yapılacaktır. 
367. Tunceli Munzur, Fethiye Saklıkent gibi daha onlarcası olan, ph değeri yüksek ve boşa akan suların, borulama sistemi ile, en yakınlarından başlamak üzere, içme suyu ihtiyacını karşılayarak, gidebileceği en uzak yere kadar taşınacaktır. E. ORMAN 
368. Atıl durumdaki orman vasfı taşımayan ve başka bir amaca tahsis edilmemiş hazine arazileri yerel yönetimlere ve özel orman işletmecilerine tahsis edilebilecektir. 
369. Orman alanlarının artırılması için özel orman işletmeciliği özendirilecektir. 
370. Orman işletmecisi özel sektör, bu amaçla kurulmuş ve başka hiçbir faaliyet gösteremeyecek olan “özel orman işletmeleri” ve “orman işletme kooperatifleri” ile sınırlandırılacaktır.
371. Orman alanlarının artırılması için, kurallı ve kontrollü bir şekilde özel orman işletmeciliği özendirilecektir. 
372. Ormanlar, meralar ve orman vasfını yitirmiş araziler konusunda vatandaş ile devlet arasındaki davalar sonuçlandırılacaktır. 
373. Tarım arazilerinin ve ormanların özel orman işletmelerine kiraya verilişi ile ilgili “gelir paylaşımı modeli geliştirilecektir. 
374. Özel orman güvenlik sistemleri ve orman sigorta sistemi kurulacaktır. 

DOĞAL AFET VE RİSK YÖNETİMİ 

375. Türkiye Değişim Partisi, Türkiye’nin yakın gelecekte, toprak erozyonundan, orman yangınlarından, tarımsal başarısızlıklardan, çöken ekosistemlere ve sağlık krizlerine varacak, insan gelişimini doğrudan etkileyecek şekilde, yağışlarında çok ciddi azalmalar ve ortalama sıcaklıkta önemli artışlar göreceği öngörüsüyle ve bu doğal riskler ile mücadele amacıyla “Doğal Afetler ve Riskler Bakanlığı” kuracaktır. 
376. Doğal Afetler ve Riskler Bakanlığı kuraklıkla mücadele, deprem öncesi tedbirler ve felaketin yönetiminden de sorumlu olacaktır. 
377. Çevrenin korunması, daha akıllı enerji çözümlerinin aranması ve iklim değişikliği konusuna odaklanılmasının, Türkiye’nin gelecekteki başarısı için kaçınılmaz olduğuna inanıyoruz. Türkiye’nin, ekonomik ve insani gelişimi ve güvenliği ilerletmek için, çevresel kaynaklarını hem koruyacak hem de kuvvetlendirecek geniş kapsamlı bir strateji geliştirilecektir. 
378. Bu strateji, enerji, çevre ve iklim değişikliği zorluklarının büyüklüğü ve karmaşıklığı nedeniyle, ulusaldan yerel politikalara ve kamudan özel sektör yaklaşımlarına dek, toplumun tüm katmanlarını kapsayacaktır. 
379. Sürdürülebilir bir çevre için; yaşama saygı duymak, yeryüzündeki yaşamın çeşitliliğini korumak, yenilenemeyen kaynakların tüketimini en aza indirmek, herkesin kendi yöresine sahip çıkmasına olanak tanımak, kalkınma ve çevreyi bütüncül politikalar çerçevesinde ele almak gereklidir. 
380. Bilim ve tekniğin buluştuğu, altyapısı olmayan kentimiz kalmayacaktır. 
381. Afet ve risk yönetimi kurallarına uyularak sanayi ve üretim merkezlerinin yurt içindeki dağılımı hızla gözden geçirilecektir. 
382. Bütün bölgelerde yeni kentleşme merkezleri tespit edilerek, nüfusun dengeli dağılımı hedeflenecektir. 
383. Yüksek afet riskli alanlar öncelikli olmak üzere afet risklerinin belirlenmesine yönelik mikro bölgeleme çalışmaları tamamlanacak ve imar planlaması süreçlerinde afet riskleri dikkate alınacaktır. 
384. Bölgelerin sosyo-ekonomik ve fiziksel özelliklerine ve farklı afet türlerine göre değişen risk ve zarar azaltma çalışmaları tamamlanacaktır. 
385. Tarım alanları imara açılmayacak, kentleşme kırsal ve verimsiz yörelere yapılacaktır. 
386. Piyasa aksaklıkları, özellikle sürdürülebilir olmayan enerji tüketim ve üretimi, ülkemizin enerji, çevre ve iklim değişikliği sorunlarımızın kökünü teşkil etmektedir. Geliştirilecek politikalar, piyasayı tüketici ve üretici davranışlarını adil ve etkin şekilde yönetirken; kirlilik, fazla emisyonlar ve çevresel hasarın en aza indirilmesine çalışılacaktır. 
387. Teknoloji teknoparklarında ve tarımsal teknoparklardan bu konularda bilgi ve teknoloji geliştirmek ve yaymak temel hedef olacaktır. 
388. Yenilenebilir enerji pazarına girecek firmalar için özel vergi teşvikleri geliştirilecektir. 
389. Daha sürdürülebilir bir su kullanımı ve altyapısı geliştirilecektir.

KENTLEŞME 

“Yeni konut alanlarının belirlenmesinde, tarım alanlarının korunması ana ilkemiz olacaktır.” 

390. Kademeli olarak ilk dört yıl içinde tüm ülke yerleşim ve imar planı içine alınacaktır. 
391. Bu amaçla ülkenin jeolojik yapısını ortaya koyan bir ana strateji planı hazırlanacaktır. 
392. Kentsel alanlar ve tarım alanları ile ormanlar ve bunların gelişmelerini dikkate alan tüm ülke toprak kullanım ana planı yapılacaktır. 
393. Kentsel alanlarda arazi planlaması, imar planları ve ulaşım planlaması beraberce ele alınacaktır. 
394. Kadastro tamamlanacak, tapu kayıtlarıyla beraber tüm toprağın haritası ve kaydı, kentsel yerleşim alanları haritaları elektronik ortama taşınacaktır. 
395. Bu planı uygulanması, denetlenmesi, her ne sebeple olursa olsun ve kimin tarafından yapılırsa yapılsın ihlalleri önleyecek, caydırıcı olacak hukuki düzenlemeler yapılacaktır. 
396. Yerel yönetimlerin imar planı değişiklikleri şeffaflaştırılacak, siyasi ve hukuki denetim için tüm hukuki düzenlemeler tamamlanacaktır. 
397. Planların yerelde denetlenmesi için yerel yönetimler ile beraber sivil toplum örgütlerin de görev alabileceği sistem kurulacaktır. 
398. İmar ve iskân konusunda yerel yönetimlerin onayı dışında hiçbir kuruluşa özel yetki tanınmayacak, bu yöndeki uygulamalara son verilecektir 
399. Yerleşim havzaları tanımlanacak, planlanacak ve yerleşim alanları değiştirilemez tanımlara bağlanacaktır. 
400. Yeni kent planlamalarında, bölgesel ilişkilerin gerektirdiği ortaklaşa stratejik plan hazırlama gereken bölgeler tanımlanacak ve stratejik plan üst kurulları oluşturulacaktır. 
401. Yeni yerleşim yerlerinin parselasyonu, altyapı çalışmaları ve vatandaşa satışını düzenleyen yeni bir yasa çıkarılacaktır. 
402. Gecekondu olgusuna müdahalede Kentsel Dönüşüm projeleri uygulanacak, bu projelerin içerikleri insan ilişkileri ve kültürel değerleri dikkate alacak şekilde geliştirilecek, bu alanlarda oluşan rantın yine bu alanlarda yaşayanlara dönmesini sağlayacak politikalar üretilecektir. 
403. Kente karşı işlenen suçlar yasası çıkarılacaktır. 
404. Kültürel mirasın korunmasına yönelik yeni bir strateji ve politikalar hazırlanacak, bu stratejiye sivil toplum kuruluşlarının da katılımı sağlanacaktır. 
405. Tarihi kentsel alanlarda, tüm planlamalar yenilenecek, insan-araç-ulaşımdan kaynaklanan emisyon ve benzeri her türlü olumsuz etkiye yol açan kullanım ve uygulamalar sınırlandırılacaktır. 
406. Depreme karşı hazırlıklı olmak için, 10 yıl içinde depremden korkmayan bir ülke amacıyla, bütün riskli binalar, devletin önderliğinde yenilecektir. 
407. Kentsel dönüşüm çalışmaları, kamunun yönlendirmesi ile hızlandırılacak ve kentsel dönüşüm kapsamında olan tüm vatandaşlarımıza uzun vadeli ve düşük faizli kredi imkânı sağlanacaktır.

TOPLUMSAL DÖNÜŞÜM POLİTİKALARI 

EĞİTİM 

408. Türkiye Değişim Partisine göre, ülkemizin sahip olduğu potansiyeli hayata geçirebilmesi, kurumsallaşmış, istikrarlı bir yapıya kavuşması hedefi açısından en önemli konu eğitim sisteminin yeniden yapılandırılmasıdır. 
409. Eğitim reformumuzun temel unsurları; 

Belirli bir dönem eğitim anlayışı yerine ömür boyu sürecek eğitim, 

Öğretmeni esas olan eğitim yerine öğrencinin yeteneğine dönük, yönlendirmeli eğitim, 

Süreci esas olan eğitim yerine sonuç odaklı eğitim, 

Tepeden yönlendirilen eğitim yerine toplumun katılımını ve isteklerini esas alan eğitim, 

Teknolojiyi dışlayan eğitim yerine teknoloji ile iç içe eğitim olacaktır. 

410. Türkiye Değişim Partisine göre, eğitim devletin temel görevi, her yurttaşın vazgeçilmez hakkı ve bu hakkın kullanılması devletin sorumluluğudur. 
411. Türkiye Değişim Partisine göre, eğitimin amacı, toplumsal kalkınmayı ve özgür düşünceyi sağlamak, bilgi ve becerisi gelişmiş, barışçı, özgür, yaratıcı, birlikte çalışabilen, araştırıcı ve dinamik nesiller yetiştirmektir. 
412. Eğitim reformunu en önemli üç öğesi “ömür boyu eğitim”, “yönlendirmeli eğitim” ve “sonuç odaklı eğitim”dir. 
413. Türkiye Değişim Partisi, eğitimin yeniden yapılandırılmasının, sadece devlet eliyle gerçekleştirilebilecek bir süreç olmayıp, devletin öncülüğünde, ulusal ve yerel düzeyde sivil toplum kuruluşları, meslek birlikleri, medya ve velilerin hep beraber inanarak gayret etmeleri ile hayata geçirilebileceğine inanır. 
414. Eğitimin ve öğretimin tek tip standart bir nitelikten çıkarılarak, özellikle ilköğretim sonrası sonuç almaya yönelmiş bir eğitim politikasının tespiti yapılacaktır. Bu amaçla, devletin öncülüğü ve koordinasyonunda, sivil toplum örgütleri, meslek odaları, yerel yöneticiler, Bölgesel Kalkınma Ajansları, işveren temsilcileri ve velilerin katılımı ile ülkenin eğitim politikalarının belirlenmesi sağlanacaktır. 
415. Okul öncesi eğitimin yaygın ve eşit bir şekilde gerçekleştirilmesine olanak sağlanarak ilköğretime çocuklarımızın eşit bir şekilde başlaması temin edilecektir, 
416. Özel sektörün eğitim yatırımları teşvik edilecek, özellikle mesleki eğitim konusunda özel sektörün katkısı arttırılacaktır. 
417. Eğitimin temel amacına uygun olarak öğretmen ihtiyacı nitelik ve nicelik olarak arttırılacaktır, öğretmen ihtiyacının giderilmesi amacıyla uygulamaya konulan geçici tedbirler kaldırılarak, mesleki standartlar belirlenecektir. 
418. Tüm ders kitapları ve anlatımları insan haklarına saygılı, barışçı, toplumsal cinsiyet eşitliğine dayalı dile çevrilecektir. 
419. Kalifiye eleman yetiştirme amacına dönük bir niteliğe sahip olan meslek eğitimi özendirilecek, içeriği ve niteliği gözden geçirilerek yenilenecektir. 
420. Öğrenci seçme ve yerleştirme sınavı üç yıl içinde, sıralama imtihanı biçimine çevrilecektir. Bu sınav sonuçları yüksek eğitim kurumlarınca yerleştirme ölçülerinden biri olarak kullanılır hale getirecek düzenlemeler getirilecektir. 
421. Üniversitelerin, yerel yönetimler, sanayi-ticaret odaları ve Bölgesel Kalkınma Ajansları ile ortak projeler gerçekleştirmesi sağlanacaktır, 
422. Üniversitelerin bulundukları yörelere sosyal, kültürel ve ekonomik anlamda zenginlik katmaları teşvik edilecektir, 
423. Üniversitelerin Ar-Ge çalışmaları teşvik edilecek, teknopark uygulamaları yaygınlaştırılacaktır. 
424. Okul yönetimleri, okul müdürü, veli, çevre ve öğrenci temsilcilerinden oluşan Okul Yönetim Kurullarınca yönetilecek, bu kurullar okulun bütçesinin yönetiminde, öğrenci eğitimi ve yönlendirmesinde ve öğretmen tayinlerinde yetkili olacaktır. 
425. Eğitim devletin en başta gelen görevidir. Sosyal devlet, eğitimi planlamak, kaliteli hale getirmek, olanakları geliştirmek, bilgi yarışında toplumun daha ileri gitmesini sağlamakla yükümlüdür.
426. Bütün kademelerde eğitim kapsamlı bir reforma tabi tutulacaktır. Eğitim velilerin cüzdanında yük olmaktan çıkarılacaktır. 
427. Eğitim reformumuzun temel unsurları, sınav odaklı değil yetenek ve sonuç odaklı eğitim, hayatın her döneminde eğitim, yönlendirmeli eğitim, teknolojiyle iç içe eğitim olacaktır.
428. Eğitim, çocuklarımızın çocukluklarını da yaşayabilecekleri bir düzene kavuşturulacaktır. Okul öncesi eğitim yaygınlaştırılacaktır. 
429. Eğitim üretim içindir. Meslek eğitimi, bir ülke meselesi olarak yeniden ele alınacak, bütün sektörler, bölgelerin ihtiyaçları ve potansiyelleri göz önüne alınarak, içerik ve nitelik açısından yenilenecektir. 
430. Özel eğitime gereksinim duyan engellilerin ve özel yetenekli bireylerin eğitimlerinin sağlanması amacıyla beşerî ve fiziki altyapı güçlendirilecektir. 
431. İnternet üzerinden eğitim uygulamaları hızlandırılarak, okullarda ihtiyacı olan her öğretmen ve öğrenciye bilgisayar ve internet ulaşımı desteği sağlanacaktır. 
432. Öğretmen yetiştirme yeniden planlanacak, öğretmen yetiştiren okullar geliştirilecek ve çoğaltılacaktır.
433. Okul yönetimlerinin bütçeleme süreçlerine aktif katılımı sağlanacak, yetki ve sorumlulukları artırılacaktır. 
434. Türkiye’nin geleceğini emanet ettiğimiz çocuklarımızı eğiten öğretmenlerimizin mutlu olmaları için özlük sorunları öncelikli olarak çözülecektir. 
435. İhtiyaç sahibi tüm öğrencilerin burs ve yurt ihtiyaçları karşılanacaktır. 
436. Yabancı dil eğitimine erken yaşlarda başlanacak, ortaöğretimi bitiren her öğrencinin en az bir yabancı dili çok iyi derecede öğrenmesi için yabancı dil eğitim alt yapısı hazırlanacaktır. 
437. Gerekli durumlarda, illerdeki oteller kiralanarak ihtiyaç sahibi öğrencilere yurt olarak tahsis edilecektir. 
438. Yeni yapılacak okul binaları, çevrenin eğitim, kültür ve sosyal sitesi olarak inşa edilecek, bu siteler okulöncesi eğitimden ortaöğretime, yaygın eğitimden halk eğitimine kadar toplumun her kesimine 24 saat hizmet verecek “eğitim yerleşkesi” olacaktır. 
439. Yılda, 500,000 yetişkine zanaat öğretecek ve mesleki beceri kazandıracak, 3-6 ay süreli eğitim programları geliştirilecek ve uygulanacaktır. Bu programlara katılanlara yatak, yemek, eğitim malzemesi verilecektir. 
440. Nüfus sayımına göre belli bir kriterin üstünde olan illerde ve Büyükşehir belediye sınırları içinde olan bölgelerde okulların yapılması, arsa bulunması, okulların fiziki ihtiyaçlarının giderilmesi, bakım onarım giderleri belediyeler tarafından karşılanacaktır. Yerel Yönetimler bu hizmetler için belli bir bütçe ayırmakla yükümlü olacaklardır. 
441. AB eğitim fonlarının daha verimli ve daha etkin kullanılması için yeni düzenlemeler ve koordinasyonu sağlanacaktır. 
442. Zorunlu eğitim 4-4-4 eğitim sistemi hemen iptal edilecek, ilk önce anaokullarını kapsayacak şekilde 12 yıla çıkartılacaktır. 
443. Her okula bir spor salonu daha sonra da birkaç okulun bir arada kullanabileceği kültür merkezleri yapılması teşvik edilecektir. 
444. Üniversitelerde oluşan öğretim görevlisi açığını kapatmak için başlatılan programlara ek olarak yeni programlar devreye sokulup açığın hızla kapatılmasını sağlayacak tedbirlerin alınmasında yurt dışı üniversitelere gönderilen araştırma görevlisi sayısının iki katına çıkartılması sağlanacaktır. 
445. Yükseköğretimde burssuz ve yurtsuz öğrenci kalmayacaktır. 
446. Üniversitelerdeki öğretim elemanlarının ekonomik durumları iyileştirilecektir. 
447. Üniversitelerimizin dünyada en az ilk beş yüz üniversite arasına girmesi hedeflenecektir. 
448. Ortaöğretim ve yükseköğretim düzeyindeki mesleki ve teknik eğitimde, program bütünlüğü temin edilecek ve nitelikli işgücünün yetiştirilmesinde uygulamalı eğitime ağırlık verilecektir. 
449. Öğrencilere üniversite yönetimlerinde temsil hakkı verilecektir. 
450. Üniversite öğrencilerinin kredileri tamamen bursa dönüştürülecek ve kredi borçları silinecektir. 
451. Yüksek öğretime geçiş sistemi yeniden düzenlenecek, başlangıçta yılda birden fazla sınav yapılması ve öğrencilerin dilediği zaman sınava girebilmeleri planlanacak, sonrasında üniversite giriş sınavı tümden kaldırılacaktır. 
452. 12 yıllık temel eğitimden sonra üniversite sınavını kazanamayan öğrenciler, sınavsız geçişle bir meslek yüksek okulu bitirmeleri sağlanacaktır. 
453. Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları içinde mesleği olmayan tek kişi kalmayacaktır. 
454. Kız çocuklarının eğitime katılımları için teşvik programları uygulanacak, kız çocuklarının, özellikle yoksul ve dezavantajlı kesimlerden gelenlerin okula kaydının ve devamlılığının sağlanması için özel önlemler alınacak; bunun için sivil toplum kuruluşlarıyla işbirliği yapılacaktır. 
455. Zorunlu din dersleri tercihli sisteme dönüştürülecek, isteyenlere eğitim verilecektir. Din derslerinde, isteyen farklı inanç eğitimi alabilecektir. 
456. Din eğitimi, bir mezhep eğitimi olarak değil, tüm mezhepleri kapsayan ve tam tarafsızlık ve bilimsellik çerçevesinde ana inanç eğitimi olarak verilecektir. 
457. Bir yıl içerisinde, tüm ilköğretim okulları klasik eğitim kurumu olacak, daha sonraki eğitim sürecinde, mesleki dallara ayrılabilecektir. Mesleki okullar 3 yıllık yüksek öğrenim okulları olup, her mesleğe, ihtiyacı kadar meslek okulu açılacaktır.

SOSYAL GÜVENLİK 

458. Türkiye Değişim Partisine göre, sosyal güvenlik devletin temel görevi, her yurttaşın vazgeçilmez hakkıdır ve bu hakkın kullanılması devletin sorumluluğudur. 
459. Partimiz sosyal devlet olmanın gereği olarak tüm vatandaşlarının sosyal güvenlik ağına dâhil edilmesi konusunda kararlı ve etkin bir politika sergileyecektir. 
460. Bütün yurttaşlar sosyal güvenlik şemsiyesi altına alınacaktır. 
461. Sosyal güvenlik sistemi ile sağlık güvencesi sistemi birbirinden ayrılacak, sağlık güvencesini sosyal devlet anlayışıyla yeniden ele alınacaktır. 
462. Sigorta prim oranları yeniden düzenlenecek, kayıt dışı istihdamın önüne geçilecektir. 
463. Emeklilerimiz, öncelikle sağlık ve konut alanında desteklenecektir. 
464. Emekli maaşları hızla yaşanabilir standarda yükseltilecektir. 
465. Emeklilerimizin sosyal ve kültürel olanaklardan daha çok yararlanmaları sağlanacak ve kendileri için yaşam merkezleri kurulacaktır. 
466. Geliri olmayanların, işsizlerin ve yoksulların sosyal güvenlik primini devlet ödeyecektir. 
467. 18 yaş altındakiler ve 65 yaş üstündekiler, her durumda sosyal devlet koruması altında olacaktır. 
468. Engelli vatandaşlarımızın ekonomiye ve sosyal yaşama aktif olarak katılabileceği önlemler alınacaktır. 
469. Engelli yurttaşlarımızın özlük hakları başvuruya gerek kalmadan ve hiçbir kısıtlamaya ve ön şarta tabi olmadan sağlanacaktır. 
470. Engelli yurttaşlarımızın ve ailelerinin reel gelirleri artırılacaktır 
471. Engelli vatandaşlarımız için özel düzenlenmiş eğitim olanakları geliştirilecektir. 
472. Engelsiz şehirler, kurumlar ve şirketler oluşturulması teşvik edilecektir. 
473. Engellilerin istihdamı için özel teşvikler ve projeler geliştirilecektir. 
474. Sosyal güvenlik fonları kendi amaçları dışında kullanılmayacaktır. 
475. Sosyal Güvenlik Kurumu, sosyal devlet ilkesi gözetilerek yeniden yapılandırılacaktır. 
476. Türkiye Değişim Partisi’ne göre, herkesin çalışamaz duruma geldiğinde hayatını asgari ölçüde sürdürecek emekli maaşı alma hakkı vardır. 
477. Geliri olmayan yoksulların sosyal güvenlik primini devlet ve yerel yönetimler ödeyecektir. 
478. Mevcut sosyal güvenlik kurumları çağın gereklerine uyularak yeniden yapılandırılır. 
479. Sosyal güvenlik sisteminin finansmanı açısından prim ödemelerinin düzenlenmesi ve ödenen primlerin doğru bir şekilde nemalandırılarak hak sahiplerinin hızlı ve kaliteli bir hizmetten yararlanması sağlanacaktır. 
480. Türkiye Değişim Partisine göre, sosyal güvenlik; sosyal yardımlar, sosyal hizmetler ve sosyal sigortalardan oluşur. 
481. Sağlık hizmeti ve sağlık sigortası sosyal güvenlik kurumundan ayrılacaktır. Sağlık hizmetleri genel sağlık sigortasına devredilecektir. Vatandaşlık numarası ile sigorta numarası aynı olacaktır. 
482. Vergi mükellefi özel sektörün prim yükü azaltılarak, sigortasız çalışanlar kayıt altına alınacaktır. 
483. Sosyal Güvenlik fonları devlet harcamalarında kullanılamayacaktır.

SAĞLIK 

484. Türkiye Değişim Partisine göre, sağlık devletin temel görevi, her yurttaşın vazgeçilmez hakkıdır ve bu hakkın kullanılması devletin sorumluluğudur. 
485. Sağlık temel bir sosyal devlet görevidir. Her yurttaşın sağlık güvencesine kavuşması sağlanacaktır. 
486. Kamunun sağlık sektörüne yatırım yapmasına ağırlık verilecektir. 
487. Şehir hastanelerinin yönetim sistemi verimlilik esasına göre yeniden düzenlenecektir. 
488. Sağlıkta kamu ve özel sektör dengeli biçimde beraber hizmet vermeye devam edecektir. 
489. Özel sektörün sağlık hizmeti sunması teşvik edilirken, bu faaliyetlerin denetim ve koordinasyonuna ilişkin yeni düzenlemeler yapılacaktır. 
490. Belli bir gelir seviyesinin altında olanların, işsizlerin ve yoksulların primi devlet tarafından ödenecek ve sağlık hizmetini tam almaları sağlanacaktır. 
491. Emeklilerin sağlık katkı payı ödemesi kaldırılacaktır. 
492. Sağlık alanında yerel yönetimlerin güçlendirilmesi, hizmetlerin yerel olarak verilmesi sağlanacaktır. 
493. Vatandaşlarımız dengeli beslenme ve sağlık bir hayat sürme konularında sürekli bilinçlendirilecektir. 
494. Korumaya dönük sağlık hizmetlerinin gerçekleşmesi için Aile Hekimliği sistemi, doğru bir şekilde planlanacak, aile hekimlerine bakabilecekleri sayıda hastanın sorumluluğu yüklenecektir, bütün vatandaşlar başta koruyucu sağlık hizmetleri olmak üzere sağlık hizmetlerini bağlı oldukları aile hekimlerinden alacaklardır, 
495. Sağlık hizmetlerinin finansmanı; vergi veya işveren ve çalışanların katkı payları kamu ve özel sigorta kurumlarında birikmesi, bu kurumların hastane, aile hekimi ve diğer sağlık hizmeti sunanlarla sözleşme yapmaları veya hizmet karşılığı para ödemeleri suretiyle sağlanacaktır. 
496. Üniversite hastanelerinin poliklinik hizmetlerden ziyade araştırma çalışmaları yapmaları sağlanacaktır.
497. Özel sektörün sağlık hizmeti sunması teşvik edilirken, bu faaliyetlerin denetim ve koordinasyonuna ilişkin yeni düzenlemeler yapılacaktır. 
498. Sağlık Ocaklarından verilen birinci basamak tedavi hizmetlerinden ücret alınmayacaktır. 
499. Sağlık Ocaklarından sevkle gidilen kamu hastanelerinde muayene ücreti alınmayacaktır. 
500. İkinci basamak sağlık kuruluşu olan kamu hastaneleri önce özerkleştirilecek sonra çalışanların ve yerel yönetimlerin ortak olabileceği bir sistemle özelleştirilecek ve sağlık işletmelerine dönüştürülecektir. 
501. Hekimler hastanelerde tam gün vatandaşlarımıza hizmet eder hale geleceklerdir. 
502. Sağlık Bakanlığı yeniden yapılandırılacaktır. Yerel yönetimlerin güçlendirilmesi, hizmetlerin yerel olarak verilmesi sağlanacaktır. Sağlık Bakanlığı organize eden, standart koyan, kontrol eden ve dünyadaki gelişmeleri ülkemize aktaran dinamik bir yapıya kavuşturulacaktır. 
503. Tüm yurttaşların tamamı tek tip sağlık sigortası güvencesine kavuşturulacaktır. 

YOKSULLUKLA MÜCADELE 

505. Vergi uygulamaları ve sosyal transferler yoluyla gelir dağılımındaki eşitsizlik en aza indirilecektir. 
506. Sosyal yardımlar yeniden tanımlanacak ve geliştirilecektir. 
507. Yoksulluğun nesiller arası aktarımının önlenmesi amacıyla başta eğitim olmak üzere temel kamu hizmetlerine erişimde fırsat eşitliği daha da güçlendirilecektir. 
508. Sosyal yardım ve istihdam bağlantısı güçlendirilecektir. 
509. Yardıma muhtaçların, yardım türünün ve miktarının saptanmasında kullanılan ölçütler ve yardımın sağlanma mekanizmaları şeffaflaştırılacaktır. 
510. Yoksul mahallelerde toplum merkezleri kurulacak, buralarda kadınların, gençlerin ve çocukların yararlanacağı sosyal ve kültürel imkânlar sağlanacak, bu yönde çalışmalar yapan sivil toplum kuruluşları desteklenecektir. 
511. Sağlıkta, eğitimde ve beslenmede ihtiyaç sahiplerinin gereksinimlerini devlet karşılayacaktır. 
512. Sokaktaki çocuklar korunacak, barınmaları ve meslek edinmeleri sağlanacak, onurlu birer insan olarak topluma kazandırılacaktır. 
513. Gecekondu olgusuna müdahalede Kentsel Dönüşüm projeleri uygulanacak, bu projelerin içerikleri insan ilişkileri ve kültürel değerleri dikkate alacak şekilde geliştirilecek, bu alanlarda oluşan rantın yine bu alanlarda yaşayanlara dönmesini sağlayacak politikalar üretilecektir. 
514. Sosyal dışlanma ile mücadele programı geliştirilecek, ekonomik nedenlerden kaynaklanan dışlanmanın önlenmesi amacıyla yoksullara nakit yardımı, kamu hizmetlerinden ücretsiz yararlanma, ücretsiz kreş ve anaokullarının açılması gibi uygulamalar başlatılacaktır. 
515. Toplumsal nedenlerden kaynaklanan dışlanmanın önlenmesi amacıyla, yoksullardan ilköğretim okullarına girişte ve eğitim süresince her türlü katkı payının kaldırılacak, çocukların ailelerine nakit desteği sağlanacak, sağlık hizmetlerine erişimde devlet hastanelerindeki her türlü katkı payı kaldırılacak, sosyal güvenlik ödemeleri devlet tarafından yapılacaktır. 
516. Siyasal nedenlerden kaynaklanan dışlanmanın önlenmesi amacıyla mahalle düzeyinde demokratik katılım mekanizmaları geliştirilecektir. 
517. Ayrımcılığın önlenmesi amacıyla, din, dil, mezhep, yaş, cinsiyet, engellilik gibi sebeplerle bir kişi veya gruba toplumsal hayatta ayrımcılık yapılmasının insan hakları ihlali olduğu ve anayasal bir suç oluşturduğu yönünde farkındalık yaratılmasına yönelik eğitim programları geliştirilecektir. Bu ayrımcılığın toplumda büyük tepki yarattığı durumlarda bir tutuklama sebebi sayılması için ceza kanununda düzenleme yapılacaktır. 
518. Yoksulluğun kalıcı hale dönüşmesiyle mücadele amacıyla, Doğu ve Güneydoğu Bölgeleri başta olmak üzere kalıcı yoksulluğun en ağır olduğu bölgelerde eğitim, sağlık, teknik altyapı eksiklikleri süratle tamamlanacak, bu kesimlerin satın alma güçlerinin yükseltilmesi amacıyla şartsız nakit transferi uygulamasına başlanacaktır. 
519. Yoksul mahallelerde Toplum Merkezleri kurulacak, buralarda kadınların, gençlerin ve çocukların yararlanacağı sosyal ve kültürel imkânlar örgütlenecektir. 
520. Yoksul mahallelerde Kadın ve Çocuk Sığınma Evleri sayıları artırılacak, şiddetle mücadele amaçlı uygulamalar yaygınlaştırılacaktır. 

SOSYAL YARDIMLAR 

522. Geliştirilmiş ve uygulanmakta olan çeşitli sosyal yardımlar yeniden tanımlanacak ve geliştirilerek sürdürülecektir. 
523. Hiçbir geliri olmayan hasta, yaşlı ve engelli ailelere “vatandaşlık geliri” olarak asgari ücret tutarında aylık ödeme yapılacaktır. İş gücüne katılma özellikleri tam olan vatandaşlara iş kurumu en az 3 iş önerecektir. Üç işi de beğenmeyen işsiz geliri olmasa dahi devletin bu desteğinden yararlanamayacaktır. 
524. Genel ve yerel yönetimlerin nakdi veya ayni sosyal yardımları yeniden düzenlenecektir. 
525. Yardıma muhtaçların ve yardım türünün ve miktarının saptanmasında kullanılan ölçütler ve yardımın sağlanma mekanizmaları şeffaflaştırılacak, denetlenebilir kılınacaktır. 
526. Yardıma muhtaçların saptanmasında Devlet ve Yerel yönetimlerin yanı sıra muhtarlar ve mahallelerdeki sivil toplum örgütlerinin de dahil olduğu yeni bir sistem kurulacaktır. 
527. Sağlık hizmetleri için parası olmayanın poliçesini, eğitimde parası olmayanın masraflarını, beslenme yetersizliği olanların beslenmesini devlet maddi olarak karşılayacaktır. 
528. Okullarımız bir eğitim yuvası olduğu kadar, beslenme kurumları görevini de üstleneceklerdir. 
529. Yoksullara yönelik beslenme ve sığınma evleri açılacak ve vakıfların bu konudaki faaliyetleri devletçe desteklenecektir. 
530. Yoksul kadın ve çocukların sağlık harcamaları hiçbir kısıntıya tutulmadan devlet tarafından karşılanacaktır. 
531. Herhangi bir sürekli geliri olmayan yaşlıların barınma, beslenme, sağlık gereksinimleri devlet tarafından karşılanacaktır. 
532. Sosyal dışlanmışlara sahip çıkılacak, suç işlemiş, hapishanede yatıp çıkmış kişiler ve kimsesiz sokak çocuklardan oluşan bu kişiler koruma altına alınacaktır. Hapishanede yatıp çıkmışlara nakit yardımı sağlayacak düzenleme yapılacaktır. 
533. Sokak çocuklarınna, barınma yurtları sağlayarak, öncelikle barınmaları daha sonra da çeşitli kurslarla meslek edinmeleri sağlanacaktır. 
534. Başta kız çocuklarımız olmak üzere, her kademedeki eğitim için fakir ailelere ayni ve nakdi eğitim yardımı yapılarak, onların okula devamları sağlanacaktır. 
535. 18 yaş altı ve 65 yaşını doldurmuş her vatandaşımız devletin koruması altına alınacaktır. Gelir durumu olmayan vatandaşlarımıza, acil ihtiyaçlarını karşılayacak miktarda vatandaşlık maaşı bağlanacaktır. 

KÜLTÜREL KALKINMA 

536. Türkiye Değişim Partisi toplumsal dönüşüm için kültürel kalkınma hamlesinin gerekli ve ön koşul olduğuna inanır. Bu amaçla her türlü sanat ve kültürel faaliyet ve üretimin özendirilmesi ve teşviki amacıyla bir ana strateji hazırlanacaktır. 
537. Her türlü kültürel ve sanatsal üretimin telif ve patent haklarını düzenleyen yeni bir çerçeve yasa çıkarılacaktır. 
538. Tarımsal teknoparklarda aynı zamanda vatandaşa gelişmiş sağlık hizmeti verecek sağlık tesisleri ve kültürel merkezler kurulacaktır. 
539. Yerel yönetimlerin kültürel ve sanatsal faaliyetlere olan katkı ve destekleri yeniden düzenlenecek, kurallara bağlanacak, şeffaflaştırılacak ve bu yeni kuralların denetiminde yerel ve ulusal sivil toplum örgütlerine etkin rol verilecektir. 
540. Kent müzesi, kent tiyatrosu, kent konservatuarı ve sanat galerisi olmayan ilimiz, büyük şehirlerde ilçemiz kalmaması hedefiyle yerel yönetimlerin bu konudaki çalışmalarına destek olunacaktır. 
541. Devlet düzenleyici olarak kültür ve sanat hizmetini özendirecek, icracı olarak ta bazı işlevleri yerel yönetimlere-özel kuruluşlara devredecektir. 
542. İlköğretimden başlanarak eğitimin her kademesinde sanata yer verilecektir. 
543. Kültür Bakanlığı’na bağlı müzelerin gelirleri müzelere ait olacak masraflardan artan gelirin bağlı olduğu belediyeye ödenmesi sağlanacaktır. 
544. Gençlerimize sanat aracılığıyla kendini ifade etme özgürlüğü bilinci kazandırılacaktır. 
545. Kültür değerlerimiz ve geleneksel sanatlarımızın yaşatılmasına yönelik destekler artırılacaktır. 
546. Türk sinemasının bir dünya markası haline gelmesini sağlayacak yapımlar yaygınlaştırılacak ve sektörün ihracatı artırılacaktır. 
547. Ülkemizde devletin sanatçıları destekleme adına aldığı önlemler yetersizdir. Sanatçıların teşvik edilmesi, gelişmelerine yardımcı olunması ve gerektiğinde korunmaları için devlet ortam ve imkân sağlayacaktır. 
548. Genel bütçeden kültüre ve sanata ayrılan pay arttırılacaktır. 
549. Dünyadaki kültür ve sanat elçilerimizin sayısı arttırılacaktır. 
550. Kentlerimizdeki tarihi bölgelerin bütüncül bir anlayışla korunması, sanat ve kültür merkezleri haline gelmeleri sağlanacaktır. 

KADINLAR 

551. Ulusal Kadın İstihdamı Stratejisi sosyal tarafların katılımıyla bir yıl içinde hazırlanacaktır. 
552. Bu strateji, cinsiyetler arasında fırsat eşitliği yaratmak için erkeklerin yoğun olarak istihdam edildikleri meslek ve iş alanlarına kadınların daha kolay girmelerini sağlamayı, çocuk ve yaşlı bakımı gibi sosyal hükümlükleri hafifleten düzenlemeler yapmayı, ücret ve vasıf düzeyi açısından eşitsizlikleri gideren uygulamalar geliştirmeyi hedefleyecektir. 
553. Doğum sonrasına ilişkin Ebeveyn İzni Yasası yeniden ele alınarak, toplum ihtiyacına göre düzenlenecektir. 
554. Kadın istihdamını artırmak ve çalışma hayatında kadın-erkek arasında dengeli bir yapı oluşturmak için kadınlara yönelik pozitif ayrımcılık uygulanacaktır. 
555. Kadın girişimciliğinin geliştirilmesi çerçevesinde kadın girişimcilerin piyasa koşullarına uyum sağlaması için belirli bir süre kamu yönetiminde mal ve hizmet alımlarında kadın girişimcilere öncelik verilecektir. 
556. Toplumsal Cinsiyet farkındalığını yaymak için ülke genelinde çalışmalar yapılacak, kamu görevlileri, eğitimciler, sağlık hizmetlileri, güvenlik güçleri bu konuda eğitime tabii tutulacaklardır. 
557. Kadınların siyasal yaşama daha çok katılmaları için gerekli tedbirler alınacaktır. 
558. Kadınların karar alma mekanizmalarında daha fazla yer almaları sağlanacaktır, ücret farklılıkları ortadan kaldırılacaktır. 
559. Kadın istihdamında, vergi ve sigorta indirimi gibi teşvikler yoluyla kadınlara yönelik pozitif ayrımcılık uygulanacak, kadınların işgücü içinde istikrarlı gelire sahip olmaları sağlanacaktır. 
560. Eğitimde fırsat eşitliğini sağlayacak önlemler alınacaktır. 
561. Aile içi şiddeti engellemek üzere ekonomik ve hukuki tüm tedbirler alınacak, kampanyalar desteklenecek, sivil toplum örgütleri ile yakın çalışma içinde olunacaktır. 
562. Kadın sığınma evlerinin sayısı artırılacaktır.

GENÇLİK 

563. Türkiye Değişim Partisi “Ulusal Gençlik Eylem Programı” hazırlayacak ve uygulamaya koyacaktır. Ulusal Gençlik Konseyi kurulacaktır. 
564. Yerel yönetim ve mahalle meclislerinde gençlerin temsilinin artırılması için özel düzenlemeler yapılacaktır. 
565. Gençlerimize kendini ifade etme özgürlüğü bilinci kazandırmak amacıyla okullarda, eğitim sistemi dışındaki gençler için yerel yönetimlerde sanat tarihi, tiyatro, müzik, plastik sanatlar programları hazırlanacak ve uygulanacaktır. 
566. Gençlerin öncülüğünde, gençlerin aktif olarak siyaset hayatına katılmaları ve kendi geleceklerinde söz sahibi olmaları sağlanacaktır. 
567. Üniversite mezunu her gencin iş bulmasını sağlamak öncelikli hedefimiz olacaktır. 
568. Gençlerin dijital dünyanın verimli ve üretken bireyleri olmaları özendirilecek ve hazırlanacak eğitim programları ile desteklenecektir. 
569. Gençlerin sosyal hayatta ve karar alma mekanizmalarında daha aktif rol almaları sağlanacak, hareketlilik programları özellikle dezavantajlı gençlerin katılımını artıracak biçimde genişletilip çeşitlendirilecektir. 
570. Gençlerimizin girişimciliği uygun hibe ve kredilerle desteklenecektir. 
571. Ulusal İstihdam Stratejisi ışığında, gençlerimizin kendi bölgelerinde meslek eğitimi almaları ve istihdam edilmeleri sağlanacaktır. 
572. Gençlerimizin beyin gücünü Türkiye’de kullanmaları özendirilecektir. 
573. Çocuk işçiliği önlenecektir. 

SPOR 

574. Türkiye Değişim Partisi, yaşam boyunca devam eden beden eğitimi ve sporu kültürümüzün bir parçası kabul eder. 
575. Türkiye Değişim Partisine göre spor politikalarının amacı, sporu yaygınlaştırmak, sağlıklı kuşaklar yetiştirmek ve toplumsal barışa katkıda bulunmaktır. 
576. Sporu tabana yayan ve her alanda şampiyon sporcular yetişmesine olanak sağlayan köklü reformlar gerçekleştirilecektir. 
577. Güvencesiz bir şekilde amatör sporlarla ilgilenen gençlerimizin, sağlık ve sosyal güvenlik haklarına kavuşturulması hedeflenecektir. 
578. Başarılı sporcuların, uygun burs olanaklarına kavuşturularak yüksek öğretim kurumlarına yerleştirilmeleri hedeflenecektir. 
579. Vatandaşların fiziksel hareketliliğini teşvik edecek programlar geliştirilecek, uygun rekreasyon alanları oluşturulacaktır. 
580. Erken çocukluk eğitiminden başlamak üzere tüm eğitim kademelerinde spor eğitimi içerik ve uygulama olarak iyileştirilecektir. 
581. Kamuya ait tüm spor tesislerinin bütün vatandaşların kullanımına açık olması sağlanacaktır. 
582. Spor ve teknoloji bağlantısının geliştirilmesi amacıyla ar-ge çalışmaları gerçekleştirilecektir. 
583. Yerel yönetimler, her yaştan insanın istediği sporu yapmasına imkân verecek spor tesisleri kurulacaktır. 
584. Spor yönetimi, aşağıdan yukarı, özerk grupların, spor kulüplerinin örgütlenmesiyle oluşturulacak (her dal için ayrı) spor birlikleri eliyle gerçekleştirilecektir. 
585. Federasyonların özerkliği güçlendirilecektir.

ENGELLİ VATANDAŞLARIMIZ 

586. Engelli vatandaşlarımız ülkemizde vatandaş olmanın haklarından tam olarak yararlanamamaktadırlar. Ülkemiz nüfusunun %12’si engellidir. Engelli vatandaşlarımızın en üst düzeyde kullanmalarını sağlamak üzere idari yapılar kurulacaktır. 
587. Engelli vatandaşlarımızın eğitimi, bakımı, sağlığı, istihdamı, sosyalleşmesi idari birim tarafından ele alınacak, planlanacak ve hayata geçirilecektir. 
588. Engelli vatandaşlarımızın sosyal yaşama, istihdama, ülke için ekonomiye katkıları azami düzeyde sağlanacak, iş göremez durumda olan engellilere, asgari ücret düzeyinde maaş bağlanacaktır. 
589. Engelli vatandaşlarımızın sosyal yaşamda, konforlu bir hayat yaşamaları için, kurdukları derneklere devlet desteği, derneklerin organize edecekleri tatil dâhil, sosyal etkinliklere devlet ve yerel yönetim desteği sağlanacaktır. 
590. Engelli vatandaşlarımızın ülkemizde yerel yönetimler ve genel yönetimlerde olabildiğince istihdam edilecektir. 
591. Engelli vatandaşlarımızın eğitimine önem verilecek, koşullarına uygun eğitim mutlaka verilecektir. 
592. Engelli vatandaşlarımızın her türlü teknolojik ihtiyacı devlet tarafından bedelsiz karşılanacaktır. 

GÜVENLİK POLİTİKALARI 

AVRUPA BİRLİĞİ 

“Çağdaş medeniyet hedefi Avrupa Birliğidir (AB)” 

593. Türkiye Değişim Partisine göre, temel stratejimiz AB içinde yer alan, aynı zamanda Avrupa Birliği’nin dönüşümüne etkin olarak müdahil olabilen bir Türkiye’dir. AB ve Türkiye tarafından rafa kaldırılmış olan, AB üyeliği ve müzakereler tekrar başlayacaktır. 
594. AB müzakere sürecindeki tüm reformlar, toplumsal çıkarlarımız ve evrensel demokratik değerler esas alınarak, hızla tamamlanacaktır. 
595. Halen devam etmekte olan gümrük birliği süreci tam üyelik perspektifiyle ve ülkemizin sanayi, hizmetler, gümrük ve dış ticaret politikalarına halel getirmeyecek şekilde yeniden yapılandırılacaktır. 
596. Ekonomik, demokratik ve sosyal reformların tümü eş zamanlı ve bütünleşik olarak gerçekleştirilecektir. 

DIŞ POLİTİKA 

“Dışarıda onur, içeride huzur” 

597. Türkiye Değişim Partisine göre, Türkiye dış politikası diğer devletlerle eşitlik esasında yürütülecektir. Bu eşitliğin bağımsızlık ve egemenlik olgularından kaynaklandığı hiçbir zaman göz ardı edilmeyecektir. Eşitliğin göstergesi olan gerçekçi bir karşılıklılık ilkesi dış politikada her zaman geçerli olacaktır. 
598. Demokratik, laik yapımızla uyumlu, tarihi ve kültürel derinliğimizi yansıtan, eşitlik ve karşılıklılık esaslarına dayalı, onurlu, tutarlı ve güvenilir bir dış politika izlenecektir. 
599. Diğer ülkelerle girilen ittifaklar ve bu kapsamda aramızda imzalanan anlaşmalardan doğan hak ve yükümlülükler dengede tutulacaktır. Anlaşmalarda, ülkemiz çıkarlarını en üst düzeyde koruyacak şartlar gözetilecektir. 
600. Türkiye Değişim Partisi’ne göre, Türkiye, dış politikada yurtta barış dünyada barış ilkesine uygun davranacaktır. 
601. Dünya ile iç içe, açık, barışçı, evrensel insan hakları ve demokratik değerlerine sahip, inandırıcı ve bağımsız dış politika izlenecektir. 
602. Türkiye’nin ihtiyaçlarına cevap veren küresel çaplı bir dış politika sürdürülecek, bu bağlamda ticaret, finans, yatırım ve enerji konularında bütüncül yaklaşımlar benimsenecek, bu amaçla yurtdışı temsilciliklerimiz ve teşkilatımız güçlendirilecektir. 
603. Avrupa-Atlantik camiasının bir üyesi olarak bölgesel barış ve istikrara katkıda bulunmak hedefleri esas alınacaktır. 
604. Türkiye’nin bölgesinde ve dünyada adil ve kalıcı bir barış ortamının oluşması için etkin rol oynayacağı politikalar geliştirilecektir. Yeni evrensel değerlere ve demokratik dünya barışına yönelik davranılacaktır. Silah üretim ve kullanımını azaltacak gelişmeler desteklenecektir. 
605. Dış politikada, kişilikli, tutarlı, güven veren, inandırıcı bir çizgi izlenecektir. 
606. Türkiye Değişim Partisinin, dış politikada öncelikli hedefi, ülkenin genelde dünyada ağırlığını ve etkinliğini artırması yanında, özelde bulunduğu coğrafyada önemli bölgesel güç statüsünü koruması ve geliştirmesidir. 
607. Türkiye, bölgesel ve küresel işbirlikleri ve örgütlenmelerde öncü, katılımcı ve etkin olacaktır. 
608. Bölgesel ve uluslararası işbirliğine, uluslararası örgütler içinde etkin bir rol oynamaya ağırlık verilecektir. 
609. Ulusal güvenliğimiz için komşu ve çevre ülkelerle yakın ilişkiler kurulacak, sorunların çözümü hızlandırılacaktır. 
610. NATO ittifakı güvenlik politikamızın kilit unsuru olmaya devam edecektir. 

İÇ GÜVENLİK 

611. Vatandaşların can ve mal güvenliği en üst düzeyde sağlanacaktır. Hiç kimse can, ırz ve mal güvenliğini devletin sağlayamayacağı endişesiyle kendi güvenliğini sağlama yoluna gitmek mecburiyetini hissetmeyecektir. 
612. Güvenlik güçlerinin hiçbir neden ve gerekçe ile insan haklarını ihlale neden olacak uygulamalar içinde olmamaları sağlanacaktır. 
613. Devletin vatandaşları hakkında her ne sebeple olursa olsun fişlemesine, özel bilgileri derlemesine engel olacak yasa ve düzenlemeler yapılacaktır. 
614. İşkence, telefon dinleme gibi insan hakları ihlallerinin her türlüsüne engel olacak yasalar çıkarılacak ve düzenlemeler yapılacaktır. 
615. Silah taşıma ruhsatları sınırlandırılacak, silah bulundurma ruhsatları daha sıkı kurallara bağlanacaktır. 
616. Kamu düzenini korumakla görevli emniyet teşkilatı suçları önlemek ve ortaya çıkarmakla görevlidir. Bu nedenle de hedefimiz toplumsal sorunlara daha duyarlı, sorumlu ve hesap verebilir bir emniyet teşkilatı oluşturmaktır. 
617. Polis görevlerinin profesyonel biçimde yerine getirilmesi için öncelikle kadro anlamında güçlendirilecektir. 
618. Polise görev ve yetki veren “Polis Vazife ve Salahiyetleri Kanunu” yeniden ele alınarak " suç önleyici" yetkilere ağırlık veren bir yasa çıkarılacaktır. 

SAVUNMA 

619. Türkiye Değişim Partisi, ulusal güvenliği, ulusal varlık ve bütünlük ile ulusal çıkarların bütünü olarak tanımlar ve ulusal güvenliğin her türlü tehdide karşı korunmasını ulusal savunmayı da içine alan bir bütün olarak görür. 
620. Bu kavram etrafındaki yeni güvenlik ve tehdit tanımlaması ilgili tüm kurumların ortak katılımıyla Hükümet yönetiminde yeniden yapılacaktır. Bu kapsam da görev, yetki ve sorumluluk tanım ve dağılımları da aynı çalışmada yenilenecektir. 
621. Vatandaşların güvenliği en üst düzeyde sağlanacaktır. Hiç kimse, güvenliğini devletin sağlayamayacağı endişesi içinde olmayacaktır. 
622. Ülkemizin bağımsızlığının ve güvenliğinin baş güvencelerinden olan TSK’nın güçlü kalması için gereken kaynaklar tahsis edilecektir. 
623. Milli güvenlik politikaları, siyasî, sosyal, ekonomik, bilimsel ve teknolojik politikalarla uyumlu olacak, sürekli güncellenecektir. 
624. Modernizasyon hızlandırılacak, savunma sanayimiz sivil sanayiyle bütünleştirilerek yeni yatırımlarla desteklenecektir. 
625. Savunma sanayinin dışa bağımlılığı en aza indirilecektir. 
626. Savunma sanayinin ihracat kapasitesi artırılacaktır. 
627. Askerlik görevinin yerine getirilmesinde eşitlik ve adalet sağlanacaktır. 
628. Polis, görevlerini daha etkin biçimde yerine getirmesi için, kadro ve maddi bakımdan güçlendirilecektir. 
629. TSK ve güvenlik güçlerinin siyaset dışında kalmaları sağlanacaktır. 
630. Milli güvenlik politikaları ile onun alt politikaları arasında yer alan siyasî, sosyal, ekonomik, bilimsel ve teknolojik politikalar belirlenecek, her türlü gelişmelere göre sürekli güncelleştirilecek ve uygulanacaktır. 
631. TSK’nin görevleri nedeniyle, TBMM’de hesap verme sorumluluğu tamamen Milli Savunma Bakanlığı tarafından üstlenilecek ve Genelkurmay Başkanlığının, kamuoyu tarafından, siyasi kararların uygulama sonuç ve nedenleri ile ilgili olarak muhatap alınması, görevleri dışındaki konular üzerinde yorum yapması veya yorum yapmaya zorlanması önlenecektir. 
632. Genel savaşların bölgesel savaşlara, nizamî savaşların büyük ölçüde gayri nizamî savaşlara dönüştüğü ve top yekûn savaş esaslarının her türlü savaş türünde egemen olduğu günümüzde, silahlı kuvvetlerin teşkilatlanma, silahlanma ve komuta sistemlerinin yeniden yapılandırılması planlanacak ve sağlanacaktır. İnsan yoğun sistemden teknoloji yoğun sisteme geçilecektir. 
633. Sivil sanayi ile entegre edilmiş savunma sanayi geliştirilecek, silah sistemleri alanlarında teknolojik transfer ve ortak yapım imkanlarından faydalanılacaktır. 

YURT DIŞINDA YAŞAYAN TÜRK VATANDAŞLARI ve AKRABA TOPLULUKLAR 

634. Türkiye Değişim Partisi, yurtdışında geçici ya da kalıcı amaçla yaşayan yurttaşlarımızın gerek göçmenlikten kaynaklanan sorunları gerekse Türkiye ile ilişkilerinden kaynaklanan sorunların çözümüne yardımcı olmak amacıyla, “Yurt dışı Türk Vatandaşları Bakanlığı” kuracaktır. Bu Bakanlık yurttaşlarımızın hem yurtdışındaki sorunlarına, haklarına hem de Türkiye’deki haklarının korunması ve geliştirilmesine çalışacak, yurtdışından geri dönüş yapanların hukuksal ve sosyal sorunlarıyla ilgilenecektir. 
635. Türkiye Değişim Partisi, yurtdışındaki yurttaşlarımızın yaşadıkları ülkelerin vatandaşlığına geçmesini ve çifte vatandaşlık statüsünü savunacak çalışmaları üreterek, girişimlerde bulunacak diplomatik faaliyetleri önemseyerek, bu doğrultudaki tüm engellerin ortadan kaldırılmasını sağlayacaktır. 
636. Vatandaşlık hakkını elde etmiş yurttaşlarımızın yaşadıkları ülkelerin siyasal hayatındaki etkinliğini artıracak ve teşvik edecek politikalar geliştirilecektir. 
637. Yurttaşlarımızın yaşadıkları ülkelerde her türlü kamu kurumunda ve devlet kademelerinde görev alabilmesi için politikalar geliştirilecektir. 
638. Yurtdışındaki yurttaşlarımızın hukuksal, sosyal, siyasi ve ekonomik alanda maruz kaldıkları ayrımcılık uygulamalarına karşı, onların haklarını koruyacak çalışmalar ve etkin politikalar geliştirilecektir. 
639. Türkiye Değişim Partisi, gönüllü ya da zorunlu geri dönüş yapan yurttaşlarımızın ülkemizdeki tekrar uyum ihtiyaçlarına yardımcı olmak ve destek sunmak amacıyla sosyal güvenlik kurumu bünyesinde, Sosyal Danışma Merkezleri’ni hizmete koyacaktır. 
640. Vatandaşlık hakkını elde etmiş yurttaşlarımızın yaşadıkları ülkelerin seçkin ve aktif vatandaşları olmaları için uygun katkı ve destek sağlanacaktır. 
641. Yurt dışında yaşayan çocuk ve gençlerimizin anadillerini öğrenmeleri ve kültürel değerlerimizi tanımaları sağlanacaktır. 
642. Akraba topluluklarla kültürel etkileşimi güçlendirecek çalışmalar yapılacak, gençlerin Türkiye’de eğitim imkânları geliştirilecektir. 
643. Yurt dışındaki vatandaşlarımızın, hukuksal, sosyal, siyasi ve ekonomik alanda maruz kaldıkları güçlüklere ve ayrımcılık uygulamalarına karşı, onların haklarını koruyacak çalışmalar ve etkin politikalar geliştirilecektir.

VIII.SON HÜKÜMLER 

Bu programda yazılanlar memlekete hizmet ve Türkiye’yi baştan başa değiştirmek için olan arzumuzun sadece satırbaşlarıdır. İktidara olduğumuzda demokrasinin tesisi, özgürlüklerin güçlendirilmesi, hukukun üstünlüğünün sağlandığı, ekonomisi ve teknolojisi güçlü refah içinde bir ülkeyi var edecek “Türkiye Değişim Programı “uygulamaya konulacaktır. 

Göreve geldiğimiz zaman : 

Siyasi partiler bünyesindeki delege sisteminin tamamen kaldırılacak, her seçimin partiye kayıtlı tüm üyelerle yapılmasını sağlayacağız. 

Partiye üyelik dilekçelerinin ilçe seçim kurullarına verilmesini sağlayacak yasal düzenlemeyi hayata geçireceğiz. 

Sonuç olarak; programımızdaki ilkeleri yaşama geçirdiğimizde çağdaş demokrasi ve adaletin var olduğu mutlu bir ülkede yaşayacağımıza olan inancımız tamdır.